Gã trai tiệc tùng thành thiên tài toán học sau cú 'binh' vô đầu

Từ gã trai ham tiệc tùng thành thiên tài toán học, câu chuyện tưởng như phim nhưng lại là chuyện thật 100%.

Jason Padgett sinh năm 1970 tại Tacoma, Washington, trong một gia đình trung lưu. Tuổi trẻ của anh là chuỗi ngày "quẩy tới bến", tiệc tùng và chẳng mảy may quan tâm học hành. Thậm chí, việc học đại học cũng lửng lơ và anh bỏ ngang.

Đêm 13-9-2002, sau khi rời một quán karaoke, Jason bị hai kẻ lạ mặt đánh bất ngờ vào đầu. Anh bất tỉnh và nhập viện với chấn thương sọ não nặng. May mắn sống sót, nhưng cú "binh" ấy để lại hậu quả lâu dài. Từ thời điểm đó, Jason mắc rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) và rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD), dẫn đến sợ hãi đám đông và hoảng loạn.

Vài ngày sau khi tỉnh dậy, anh nhận thấy thế giới quanh mình đã thay đổi, như thể não anh vừa được "nâng cấp đồ họa"?! Mọi thứ, từ giọt nước rơi đến ánh sáng phản chiếu, đều hiện lên dưới dạng các mô hình hình học phức tạp, kiểu fractal, lưới lục giác hay các khoảnh khắc như khung hình rời rạc trong một bộ phim hoạt hình frame-by-frame.

Ban đầu Jason tưởng mình phát điên, nhưng hóa ra não anh vừa "update" sang chế độ… toán học.

Thành thiên tài sau cú "binh": một màn "cập nhật phần mềm não" ngoạn mục

Hai tháng sau, Jason bắt đầu vẽ được những hình toán học cực phức tạp mà chưa từng học qua. Anh phác thảo các vòng tròn tạo thành từ tam giác chồng lên nhau, mô tả số Pi theo cách riêng. Một ngày nọ, một nhà vật lý đi ngang qua trung tâm thương mại thấy anh đang vẽ và khuyên nên học toán nghiêm túc.

Câu chuyện nhanh chóng lọt vào tầm ngắm của giới khoa học. Giáo sư Berit Brogaard (Đại học Miami) cùng cộng sự đã quét não Jason bằng cộng hưởng từ chức năng (fMRI) và phát hiện anh mắc hội chứng thần đồng mắc phải (acquired savant syndrome), một hiện tượng cực hiếm, chỉ khoảng 15-25 ca từng được ghi nhận.

Khác với các thần đồng bẩm sinh nổi tiếng về âm nhạc hay hội họa, Jason lại bộc lộ năng lực toán học vượt trội sau chấn thương. Các nhà nghiên cứu cho rằng cú đánh có thể đã "kích hoạt" những vùng tiềm ẩn trong não.

Một số thí nghiệm khác của nhóm Brogaard cho thấy khi kích thích não người bình thường bằng kỹ thuật TMS (kích thích điện từ xuyên sọ), họ có thể tạm thời sở hữu khả năng toán học hoặc nghệ thuật vượt trội, kiểu "hack não" hợp pháp, nhưng chỉ kéo dài trong chốc lát.

Dù được gọi là "thiên tài toán học bất đắc dĩ", Jason vẫn phải đối mặt với bóng tối tâm lý. Anh chịu đựng OCD và PTSD nặng, nhiều năm không dám ra chỗ đông người. Nhưng thay vì buông xuôi, anh chọn "chơi lớn", tự học toán, vật lý lượng tử, nghiên cứu fractal để lý giải thế giới mình đang nhìn thấy.

Jason bắt đầu vẽ tay các mô hình phức tạp như Quantum Hand hay Photon Double Slit, những tác phẩm vừa đẹp như nghệ thuật trừu tượng, vừa thể hiện chuẩn xác các nguyên lý toán học.

Năm 2014, anh ra mắt sách "Struck by Genius" (tạm dịch: Cú đánh tạo ra thiên tài), kể lại hành trình từ tai nạn tới khi "bừng sáng IQ", và trở thành diễn giả TED truyền cảm hứng khắp thế giới.

Hiện tại Jason vừa nghiên cứu lý thuyết vũ trụ, vừa bán tranh fractal trên mạng, kiêm luôn vai trò huấn luyện viên AI. Dân mạng gọi anh là "thiên tài sau cú binh", còn chính Jason thì nói: "Có lẽ vũ trụ đã gõ tôi một cái để tôi mở mắt mà nhìn thấy… toán học của nó".