Vấn nạn phim Việt: Hết quay lén ở rạp đến spoil phim tràn lan

Điện ảnh Việt đang đối mặt với hai ‘kẻ thù’ đáng gờm: Spoil phim và quay lén ở rạp.

Mới đây, đạo diễn Victor Vũ phải đăng đàn khẩn thiết trên mạng xã hội: "Victor nhờ mọi người giúp đỡ không spoil phim, cho khán giả chưa xem được trải nghiệm trọn vẹn nhất nhé".

Lời kêu gọi này không chỉ là nỗi lòng của riêng anh mà còn là tiếng nói chung của nhiều nhà làm phim Việt trước tình trạng đáng báo động này.

Spoil phim: "Kẻ phá đám" thầm lặng

Spoil phim là gì? Đó là khi ai đó vô tư tiết lộ những tình tiết quan trọng, làm mất đi sự bất ngờ và thú vị của người xem. Tưởng tượng bạn đang nghe một câu chuyện cười, nhưng kẻ bên cạnh đã hét to cái kết trước khi bạn kịp cười - spoil phim cũng "vui" y như vậy!

Với sự phát triển của mạng xã hội, chỉ cần một bài đăng hay bình luận là cả thế giới biết cái kết của phim.

Victor Vũ không phải người đầu tiên "kêu cứu".

Đạo diễn Trấn Thành từng bức xúc khi Bố già bị spoil: "Kể hết lên Facebook thì còn gì để người ta xem nữa?". Đạo diễn Quang Dũng cũng từng ngao ngán khi phim của mình bị "leak" nội dung, còn Ngô Thanh Vân thì thẳng tay kiện tụng khi Cô Ba Sài Gòn bị ảnh hưởng.

Rõ ràng spoil phim không chỉ là vấn đề cá nhân mà là "cơn ác mộng" chung của điện ảnh Việt.

Vì sao vấn nạn này mãi dai dẳng?

Trước khi spoil phim trở thành tâm điểm, các rạp chiếu Việt đã phải đối phó với nạn quay lén. Đây là hành vi vi phạm bản quyền trắng trợn, vừa ảnh hưởng doanh thu vừa làm giảm chất lượng trải nghiệm của khán giả.

Năm 2017, Ngô Thanh Vân từng nhờ công an vào cuộc khi Cô Ba Sài Gòn bị quay lén và phát tán. Cô nói thẳng: "Làm vậy là đang giết phim Việt". Không dừng lại ở đó, Bố già của Trấn Thành, Chị chị em em 2, và gần đây là Cám cũng trở thành nạn nhân.

Những bản phim mờ nhòe, rung lắc được tung lên mạng không chỉ là nỗi đau của nhà làm phim mà còn là cái tát vào mặt khán giả chân chính.

Nguyên nhân thì nhiều, nhưng tựu trung lại là ý thức của một bộ phận khán giả còn kém. Họ sẵn sàng quay lén, spoil phim để câu like, khoe mẽ mà không nghĩ đến hậu quả.

Công nghệ phát triển cũng tiếp tay: một chiếc điện thoại là đủ để biến rạp phim thành "studio" bất đắc dĩ.

Victor Vũ từng ngao ngán: "Xem bản sao chép xấu xí thì làm sao cảm nhận được chất lượng thực sự của phim?". Đúng vậy, quay lén và spoil không chỉ "ăn cắp" doanh thu mà còn đánh cắp cả giá trị nghệ thuật của điện ảnh.

Ý thức khán giả là chìa khóa

Để dẹp bỏ vấn nạn này, cần hành động mạnh mẽ hơn là những lời van xin. Trước hết, rạp phim cần siết chặt an ninh: kiểm tra kỹ trước khi vào, lắp camera giám sát, và có nhân viên kiểm tra.

Song hiện công nghệ quá tinh vi, ngăn chặn hoàn toàn là bài toán khó. Vậy nên nâng cao ý thức khán giả là chìa khóa. Hãy tưởng tượng nếu bạn là đạo diễn, đổ mồ hôi làm phim mà bị spoil, bị quay lén - cảm giác ấy chẳng khác nào bị "đâm sau lưng".

Các chiến dịch tuyên truyền cần được đẩy mạnh, kết hợp với chế tài xử phạt nghiêm khắc. Ngô Thanh Vân từng thắng kẻ livestream phim - đó là minh chứng rằng pháp luật có thể răn đe hiệu quả.