Một người kể với “thầy”: “Căn nhà tôi đang ở bị ma ám. Cứ mỗi lần tắt đèn đi ngủ, tôi lại nghe tiếng bước chân đi thình thịch từ trên lầu xuống cầu thang. Tiếng mở cửa cót két. Tiếng chén đũa khua lẻng xẻng dưới bếp.
Rồi mỗi ngày qua đi, những âm thanh ấy càng rõ hơn. Tôi bắt đầu nghe tiếng “họ” nói chuyện rù rì với nhau. “Họ” đòi đuổi tôi ra khỏi nhà, vì nói đó là nhà của “họ”, nếu không “họ” sẽ giết tôi. “Họ” còn liên tục ra lệnh tôi phải tự sát...”.

“Ma” là một vấn đề mà “dân nói có, khoa học nói không, chuyên gia thì đang nghiên cứu”. Có ma hay không, thì chắc phải khi mình… ngủm thì mới biết chắc chắn được. Tuy nhiên, trong y học có chứng bệnh gọi là “tâm thần phân liệt”. Những người mắc bệnh này có thể có triệu chứng “ảo thanh”, tức là bệnh nhân nghe giọng nói, tiếng cười hay âm thanh vang lên trong đầu. Những giọng nói, âm thanh đó hiếm khi là những âm thanh dễ chịu, hay giọng nói ngọt ngào kiểu… “em yêu anh”, mà thường mang tính đe dọa, chửi bới, cười nhạo bệnh nhân…

Bệnh nhân thường phản kháng lại bằng cách bịt tai, sợ hãi ngồi thu mình lại trong góc phòng, la hét, đôi khi họ còn dùng dao tự vệ. Mắt họ cũng có thể thấy ảo giác, nhìn hot girl kế bên mà lại ra… ác quỷ 3 tay, 6 đầu, mặt ngầu!
Khi gặp trường hợp nghiêm trọng như nghe tiếng đe dọa, xúi giục tự tử, thì không được đưa bệnh nhân đến thầy bùa, thầy pháp, thầy… Tây Ban Nha cúng “hóa giải”, “lý giải” gì cả, vì đây là bệnh chứ không phải do ma quỷ gây ra.

Bệnh tâm thần phân liệt được cho là do các yếu tố sau liên thủ gây ra:

- Yếu tố di truyền. Hệ thần kinh “mong manh dễ vỡ” thường được qui định bởi gen di truyền. Nếu gặp những biến cố cuộc sống như mất người thân, thất tình… thì hệ thần kinh yếu sẽ rất dễ chuyển thành bệnh lý.
- Yếu tố gia đình và môi trường sống. Những người ở gia đình không hạnh phúc, bất hạnh, thường xuyên có mâu thuẫn, hoặc không khí căng thẳng thuộc nhóm “khách hàng tiềm năng” của chứng bệnh này.
- Yếu tố sinh học bởi sự bất thường về dopamine. Có những sự bất thường từ cơ địa, cũng có sự bất thường bị tạo ra do chất gây nghiện như cần sa, ma túy đá (amphetamine). Có những người “ngáo đá” leo trụ điện, leo nóc nhà vì trong đầu xuất hiện ảo giác bị Zombie truy sát!

Không nên tranh luận hay giải thích với bệnh nhân, rằng đây là một loại bệnh; vì họ sẽ không tin những lời giải thích đó, có người say nào chịu nhận là mình say đâu! Những ý nghĩ bệnh lý đó chỉ có thể biến mất đi, nhờ thuốc chống loạn thần. Không nên cột tay, trói hay nhốt bệnh nhân. Thay vào đó, đảm bảo bệnh nhân được uống thuốc đúng theo lời dặn của bác sĩ. Những âm thanh “ma ám” kia sẽ biến mất, sau khi đã được điều trị bằng phác đồ “tấn công”, bằng cách uống thuốc hoặc sốc điện.
Cũng không nên tự ý ngưng thuốc đột ngột. Nếu ổn, bác sĩ có thể giảm liều từ từ, hoặc đổi sang phác đồ củng cố. Bệnh tâm thần phân liệt là một bệnh mạn tính, thường sẽ tái đi tái lại nhiều lần, tùy thuộc vào việc tuân thủ dùng thuốc và môi trường sống, đa phần phải điều trị củng cố cả đời.