Phải tẩy trang ngay cửa hải quan vì... máy không nhận ra mặt

Một sự việc vô cùng hy hữu vừa xảy ra với một vị khách, khi cô bị yêu cầu tẩy trang ngay giữa sân bay vì quá khác với ảnh hộ chiếu.

Tuần qua, mạng xã hội Trung Quốc dậy sóng với đoạn clip ghi lại cảnh một nữ hành khách tại sân bay Thượng Hải phải dùng khăn ướt... tẩy trang để qua cửa kiểm tra an ninh. Nguyên nhân do hệ thống nhận dạng khuôn mặt tại đây "bó tay" với gương mặt quá khác của cô so với ảnh trên giấy tờ tùy thân.

Theo thông tin trên thẻ lên máy bay, sự việc xảy ra từ tháng 9-2024, nhưng đoạn video mới chỉ xuất hiện trên mạng vài ngày trước.

Phải tẩy trang vì "mắt thần" nhìn mãi không ra

Trong video, người phụ nữ đang loay hoay lau mặt, còn nhân viên sân bay thì buông lời trách nhẹ: "Trang điểm quá khác với ảnh giấy tờ rồi! Lau sạch mặt đi cho đến khi trông giống ảnh hộ chiếu. Sao lại trang điểm như vậy? Muốn rước họa vào thân à?".

Không rõ sau đó cô gái có vượt qua được hệ thống kiểm tra hay phải... tiếp tục tẩy trang. Dù vậy, đoạn video đã lan truyền chóng mặt, kéo theo hàng triệu lượt xem và hàng tá bình luận dở khóc dở cười.

Một người dùng hài hước viết: "Cô ấy đâu thể đeo bộ lọc ngoài đời thật được, đúng không?".

Một số bình luận bày tỏ cảm thông, cho rằng cô gái đã đủ xấu hổ, trong khi cũng hiếm thấy nhân viên sân bay nào lại để ý chuyện trang điểm như thế. Ngược lại, cũng có người đặt dấu hỏi về hiệu năng thực sự của máy quét: "Dù có trang điểm dày thế nào thì khuôn mặt cũng đâu thể không nhận ra? Có lẽ đã đến lúc nâng cấp thiết bị rồi chăng?".

Vụ việc này lập tức gợi lại trường hợp từng gây ồn ào của một phụ nữ Trung Quốc bị giữ lại ở sân bay Hàn Quốc vì gương mặt sau phẫu thuật thẩm mỹ... do không còn chút liên hệ nào với ảnh hộ chiếu. AI nhìn vào chỉ biết lắc đầu chịu thua.

Theo hai nhà khoa học David Noever và Forrest McKee từ công ty an ninh mạng PeopleTec (Mỹ), công nghệ nhận diện khuôn mặt hiện đại chủ yếu dựa vào những điểm như chân mày, sống mũi và đường viền khuôn mặt. Tức là chỉ cần "điêu khắc" lại những khu vực này, bạn có thể tạm thời "vượt mặt" AI, theo đúng nghĩa đen.

Một nghiên cứu về công nghệ ngụy trang bằng camera AI thế hệ mới cho thấy chỉ cần làm mờ một số vùng quan trọng, máy đã gặp khó khăn, thậm chí không cần đến deepfake hay kỹ xảo phức tạp.

Theo ông Noever, nhận dạng khuôn mặt vẫn là một trong những lĩnh vực gây tranh cãi nhất của AI hiện nay: "Nó có thể hiện ra những rủi ro do trí tuệ nhân tạo, từ công việc giám sát đám đông, theo dõi giao thông cho đến các lo lắng về quyền riêng tư và sai lệch thuật toán".

Còn với cư dân mạng, bài học rút ra lại đơn giản hơn nhiều: khi đi qua cửa nhận diện AI, nhớ nhẹ tay với phấn son hoặc ít nhất, hãy mang theo khăn ướt!