Khớp là chỗ nối giữa các đầu xương, tạo điều kiện cho chúng ta cử động. Vì là chỗ nối của hầu khắp các phần của cơ thể, nên các nhà xương khớp học thống kê có khoảng 200 rối loạn ở nơi này. Với 200 kiểu "loạn cào cào" ở mỗi cá thể đều khác nhau, nên bệnh nhân đều khó mà hài lòng với bác sĩ, kể cả các bác sĩ nổi tiếng. 

Trong quá khứ, người ta cho rằng chỉ có người già bị viêm khớp, vì cơ thể giống như một cỗ máy sẽ xuống cấp theo thời gian. Ngày nay, quan niệm đã thay đổi: Những người mà nghề nghiệp sử dụng khớp quá mức (vận động viên, diễn viên xiếc, công nhân dệt đi lại, đứng máy nhiều năm…), tập luyện không đúng, hoặc những người có chế độ dinh dưỡng quá dư thừa, ít vận động, hoặc sống ở nơi ẩm thấp thì dù trẻ cũng có thể bị viêm khớp. 

Trong các loại, thì viêm khớp dạng thấp (rheumatoid arthritis viết tắt là RA) xuất hiện ở lứa tuổi từ khi đi học (6 tuổi) đến chừng 25 tuổi, còn viêm xương - khớp (osteo-arthritis viết tắt là OA) lại gặp ở lứa tuổi từ 30 trở lên, và nữ giới mắc nhiều hơn đàn ông. Viêm khớp (arthritis) được các thầy thuốc dùng chỉ bệnh tổn thương ở khớp do những nguyên nhân khác nhau, đây là căn bệnh phát triển chậm qua nhiều năm. Với những phụ nữ mãn kinh, loại dịch khớp giúp bôi trơn đầu xương (được bọc một áo sụn) trở nên "khô nhớt" nên khi đi lại, các khớp kêu "cọt kẹt". Viêm khớp gây tình trạng bào mỏng lớp sụn nhẵn bọc ở đầu các xương. Cơ thể bèn tăng tốc sản xuất sụn thay thế, nhưng chúng không "đắp" đúng vào chỗ mất đi, mà lại "mọc" nhầm chỗ tạo những "chồi", những "cục", vì đầu nhọn nên bà con ta gọi là "gai". Chỗ bị bào mòn vẹt đi, chỗ lại mọc thêm chọc vào cơ, dây chằng, thần kinh. Dây chằng quanh khớp lỏng ra, chúng không di chuyển theo qui luật chung nữa mà trật khớp, giãn dây chằng… thường xảy ra. 

Viêm xương khớp điển hình là triệu chứng đau ở khớp, có người đau âm ỉ, có người đau dữ dội. Nhiều người ra tiệm thuốc nhờ nhân viên bán hàng "ra toa" thuốc. Để thân chủ sướng lại giảm đau "tốc độ" họ thường bán theo từ mà giới dược phẩm gọi là "thuốc liều" bao gồm giảm đau, Dexamethasone, có người cho luôn cả Prednisolone. Đây quả là "liều lĩnh dược" bởi cảm giác đau "hô biến" rất nhanh, nhưng những kẻ thuộc dòng corticoid lại làm huy động canxi từ xương ra, và ngưng uống thì cái đau xuất hiện với cường độ ác liệt hơn. Nhiều người đang bị thoái hoá khớp "nhờ" uống "liều lĩnh dược" nhận thêm căn bệnh xốp xương. Một ngày đẹp trời, họ bước mạnh từ giường xuống nền nhà và không đứng lên được nữa. Họ "chả hiểu sao" bị gẫy xương hoặc dễ chịu đến mức đổ cho "bị xui xẻo". Đó là chưa kể các loại trong nhóm corticoids còn tung hoành nơi bao tử làm viêm, xuất huyết cái "nhà kho" thực phẩm này khiến bạn te tua vì "lợn lành chữa thành lợn… toi". Cả thế giới chỉ có Việt Nam bán và sử dụng thuốc dễ dãi giống như bán… rau, hơn 80 triệu mạng người chứ đâu phải chuyện chơi đùa! 

Thế phải trị khớp thế nào cho đúng bài? Tôi có người quen bị thoái hóa khớp gối. Người đầu tiên chị đến là bác sĩ chỉnh hình. Ông chỉ định: Cấm đi lại, chỉ uống thuốc giảm đau. 2 tháng trôi qua chị nghỉ ngơi, bồi dưỡng, và phát phì, trong khi cái đau cũng tăng tỉ lệ thuận với thân hình quá tải. Trở lại gặp vị bác sĩ ấy, ông bảo: Phải giảm cân mới chữa được. Chị bèn hỏi: Bây giờ tôi có được vận động không? Ông gật đầu: Không vận động thì sao mà giảm cân! Nghe bạn bè tán dương, chị đến với chuyên gia nắn cột sống. Lý luận rất hợp lẽ: Cảm giác đau đi theo cung phản xạ tủy. Một lần nắn xong thì rất dễ chịu, nhưng qua hôm sau, mọi chuyện "vũ như cẩn". Chạy thêm 5 nơi nữa, mệt mỏi, chụp phim lên thì khớp đã "be bét". Chuyên gia xương khớp bảo: Chị phải thay khớp gối. Chọn bên khớp gối đau nhất đục, vứt đi, rồi thay khớp nhân tạo với giá 2.500USD, đau đớn, mất máu, nghỉ ngơi, tập đi 6 tháng mới chống nạng dựa vào khớp còn lại mà chuyển động. Thế còn may mắn. Lỏng khớp, nhiễm trùng và làm bạn với cái nạng suốt đời là chuyện có thể xảy ra. 

Phương pháp khác sử dụng tia laser siêu tụ để giải tỏa cơn đau khớp. Một số nhà nội tiết học thấy bệnh khớp xuất hiện nhiều ở phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh, nên có phương án sử dụng nội tiết tố nữ để điều trị. Họ nhận thấy rằng estrogene làm tăng hấp thu canxi ở ruột. Liệu pháp bổ sung estrogen cho đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi, đa số phụ nữ sử dụng để kéo dài "xuân sắc" chứ không vì mục đích phòng bệnh khớp. Đến khúc bi tráng thì các nhà dinh dưỡng vào cuộc. Họ nhận ra chỉ có chế độ dinh dưỡng hợp lý, chống béo phì thì mới giảm đau khớp được. Tuy nhiên, chuyện cũng không đơn giản, vẫn "bó tay bó chân" cả bệnh nhân lẫn bác sĩ!