Xét nghiệm kháng thể sau vaccine, tùy mục đích, nhằm xem cơ thể có đáp ứng  miễn dịch không? Coi mình có và có bao nhiêu kháng thể lận lưng? Số ít chủ ý so cựa  giữa  các vaccine, nghe đồn vaccine này kia chỉ giỏi võ mồm...

Sắp tới, ra đường phải trình thẻ xanh, nên nhu cầu kiểm tra chiếc thẻ bổn mạng của mình  “có tiếng không có miếng” không, đáng được xem là chính đáng.

Tuy vậy, việc này hiện đang gặp nhiều ý kiến trái chiều, trong đó có khuyến nghị “xét nghiệm sau  vaccine là không cần thiết”.

Không cần thiết chỗ nào?

- Như đã biết, các vaccine hiện chọn spike protein (S) để sinh  kháng thể,  trong khi corona virus còn có cả đống kháng nguyên mục tiêu khác. Trong đó, nếu protein S là bia bắn bề mặt, thì protein N lẩn sâu trong ruột. Chỉ là, nhiều xét nghiệm kháng thể được thiết kế nhắm vào N là chính. Do vậy, có trường hợp mũi 1, mũi 2  rành rành, nhưng kết quả lại âm tính, bởi  xét nghiệm lờ đẹp “kháng thể S”.

Quan trọng hơn, chất và lượng của kháng thể không được dùng làm thước đo tuyệt đối về bảo vệ miễn dịch. Công kiên của miễn dịch dựa vào thành công của cặp bài trùng kháng thể (tế bào B) và miễn dịch tế bào (tế bào T). Đại để, tế bào B lớp trước ngã thì vẫn còn tế bào T lớp sau. Do vậy, nhỡ kháng thể vaccine eo sèo, không có nghĩa người tiêu dùng trắng tay. Chưa kể, Covid-19 là tay mới, các con số về chúng, trong đó có nồng độ bảo vệ của kháng thể, thường tạm tính, chưa chuẩn.

Sau cùng vẫn “không có vaccine hiệu quả 100%”. IgG/IgM “nhiều như lá mít”, bạn vẫn là đối tượng nguyên xi của nhiễm trùng đột phá.

Như vậy, chuyện này tựu trung giống như việc như một bà mẹ nghe rao uống sữa giàu DHA giúp trẻ thông minh, rồi mang con đi... test IQ vậy. 

Nói thế, “không cần thiết” không có  nghĩa  là “vô ích”. Nếu quyết ba mặt một lời, bất kể định tính hay định lượng, chỉ với tâm thế xem mình có đáp ứng miễn dịch hay không, thì không thể bảo test kháng thể là vô ích.

Luôn có tỷ lệ nhất định người có cơ địa tương tác kém vaccine bẩm sinh, không đáp ứng hoặc đáp ứng chiếu lệ với miễn dịch, kể cả miễn dịch tự nhiên hay vaccine. Chỉ việc dùng thuốc suy giảm miễn dịch, corticoid chẳng hạn, đã khiến nhiều người lâm cảnh “đầu tư bong bóng” mà không biết.

Sự tự tin có giá của nó, khi  thời gian tới, bạn chứ không ai khác, phải đầu sóng ngọn gió với các kế hoạch mở cửa, nới lỏng, sống chung với Covid. Vừa rồi còn có đề xuất xanh hóa thẻ với người tiêm một mũi.

Vậy, nếu quyết chốt đơn, thì cần lưu ý :

-Hai kỹ thuật xét nghiệm kháng thể hiện dùng là ELISA, CMIA (định lượng) và sắc ký miễn dịch (test nhanh/định tính). 

-Kháng thể cần thời gian sinh tạo và trình diện  xét nghiệm. Quãng chờ sau mũi tiêm đến ngày xét nghiệm là 28 ngày cho mũi 1, 14-28 ngày sau mũi 2 và  7-15 ngày sau nhiễm bệnh. Đến sớm , kháng thể còn xanh, lại trách oan nhãn vaccine bán hàng không như quảng cáo.

-Sau cùng, đừng quên kháng thể biết hao hụt. Hạn “dùng tốt nhất trước thời điểm”, kể chung là 6 tháng, chưa tính rơi rớt .

Vừa có tin, Pfizer binh hùng tướng mạnh, vẫn rớt từ 91% xuống còn 77% ngăn bệnh nhập viện, chỉ trong vòng 4 tháng.  “Giấc kê vàng” antibody ngắn ngủi là lý do nữa để không chăm chăm test kháng thể cho bằng được?