Thật ra là nhận vơ, chẳng máu mủ gì sất, bởi thực chất vitamin F dùng để định danh một cặp “chất béo quốc dân” là axit alpha linolenic (ALA) và axit linoleic (LA). 

Đại gia đình omega

ALA thuộc nhóm omega -3, trong khi LA dưới trướng omega-6. ALA là tiền chất sinh ra EPA và DHA lừng lẫy. Chúng đều là chất béo thiết yếu, không có thì phiền to, ngặt ở chỗ cơ thể không tự bào chế được, phải nhập siêu từ thực phẩm. 

Tua nhanh gia phả nhức đầu, thử xem vitamin F làm được gì cho sức khỏe mà tên tuổi có phần trịnh trọng thế? Thú vị, vitamin F từ kẻ mạo danh, lại chói sáng trong nhiều lĩnh vực sức khỏe, trong đó  có vài “đặc dị” không thấy nơi nào khác. 

Trùm bình ổn tim mạch

Chọn ông cả họ omega-3 và gia quyến làm đại diện. Omega-3 nức tiếng ai cũng biết với tài bình ổn tim mạch (hạ triglycerides, tăng HDL-cholesterol, kiểm soát huyết áp, chống kết dính tiểu cầu/đông máu,  tẩy xơ vữa...). Hay hóm, vừa xây vừa sửa, lỡ mắc bệnh thì họ nhà này giúp giảm tỷ lệ tử vong xuống vài chục %!

“Chiến sĩ” chống tiểu đường

LA được hội đái tháo đường toàn cầu vinh danh vì kéo giảm đến 14% nguy cơ mắc tiểu đường typ 2, nếu dùng thay chất béo bão hòa. Omega-3 còn là “chiến sĩ thi đua” chống gan nhiễm mỡ, viêm khớp dạng thấp, mất ngủ, trầm cảm, làm đẹp da. 

“Tài trợ vàng” cho chất xám

Nở mày nở mặt hơn cả, omega -3 nhận nhất không ai nhận nhì là khoản đầu tư chất xám.

Nói cho bốc, bộ não của chúng ta đứng trên đôi chân của omega-3/DHA. Một mình DHA  chiếm  ¼ trong số 60% chất béo cấu thành chỗ đội nón. DHA còn có công với đôi tròng mắt. Võng mạc của chúng ta sáng nhà sáng cửa công không nhỏ thuộc về  axit béo này. Con nhà nòi, omega-3 còn tham gia chống rối nhiễu tâm thần,  Alzheimer , tăng động giảm chú ý, cả bệnh tự miễn và ung thư.

“Vừng ơi mở cửa ra” thiên tài

Vòng vo đâu cũng sáng lên cái tên DHA. Rẽ ngang một chút, những năm đầu của thế kỷ này, nhiều người hẳn còn nhớ thời sôi sục của cuộc chạy đua DHA, đầu tư IQ cho con trẻ, của mấy nhãn sữa bà bầu. Nay, DHA đã qua thời vang bóng, nhưng vẫn còn đó tranh cãi “DHA có phải là chìa khóa của trí thông minh?”. 

Là xương sống của bộ não, không lạ, nếu hầu hết ý kiến cho rằng omega -3/DHA là password “vừng ơi mở cửa ra” của trí thông minh. Người ta còn trưng  con số ra nói chuyện, rằng IQ của trẻ ăn sữa mẹ có bổ sung DHA luôn cao hơn mấy số so với trẻ ăn sữa bò. Tuy vậy, không phải ai cũng gật đầu, lắm người còn chỉ trích “cơn ngáo DHA” là vô lối, khiến các mẹ bỉm sữa đắm đuối sai lệch về vốn liếng một đứa con thiên tài.

Thực tình, bình tĩnh, ai cũng có thể nhận ra vị trí DHA trong cơ đồ trí não đã bị làm quá lên. Không bàn cãi, chúng là viên gạch xây nên trí não, nhưng còn tài trí của chính  trí não đó, một mình DHA không thể một tay che trời.

Đẹp da, không thể thiếu nàng!

Đá qua một tí lĩnh vực làm đẹp của chị em. Nói gì thì nói, khoản này, đám chú bác trong họ làm tốt từ thời tám hoánh. Vitamin C giúp sáng da, chống sâu  bệnh; vitamin A tẩy tế bào da chết, tăng  sắc tố; vitamin E giữ ẩm, kháng tác động môi trường. Vitamin F, sinh sau đẻ muộn, lại khả úy với tài xây dựng sức chống chịu, chống lão hóa của da. Thiếu đám axit béo quốc dân này, thấy ngay vẻ tối hù, sần sùi, nứt nẻ, đốm to đốm nhỏ của da.

Thêm tiếng thơm cho chất béo

Qua diễn biến của vitamin F, thêm một ý đả phá ác cảm của nhiều người về chất béo. Không phải béo nào cũng khó ưa. Trước, cũng có một số phân trần, đơn cử, không phải cholesterol nào cũng đâm sau lưng chiến sĩ; có kẻ xấu LDL-C, thì cũng có người tốt HDL-C. Lần này gương mặt giải độc dư luận khá sáng sủa: omega 3/6 và gia đình khoa bảng của nó ALA, LA, EPA, DHA...

Vitamin F, tìm em nơi đâu?

Trở lại vitamin F, với tất cả lợi lạc, nếu cần, sẽ tìm thấy chúng ở đâu? ALA đầy trong  hạt chia, hạt /dầu hạt lanh, óc chó, gai dầu và đặc biệt trong cá hồi, thu, trích, ngừ... LA xuất hiện cực nhiều trong đậu nành, dầu ô liu, hạt hướng dương,  hạt dẻ, hạnh nhân... Nhu cầu khuyến cáo là 1,1-1,6 gam ALA và 11-16 gram LA/ngày.