Vì sao con người thích nghe chuyện hài hước về tính dục?

"Cơ chế y học và tâm lý tính dục như thế nào khiến con người ta thích nghe chuyện hài hước về tính dục như vậy?" là câu hỏi dí dỏm mà thực tế của diễn viên hài độc thoại Phương Nam tại Hội nghị VSSM2025.

Câu hỏi tưởng chừng "nhạy cảm" của diễn viên hài độc thoại Phương Nam tại Hội nghị khoa học toàn quốc 2025 - Hội Y học giới tính Việt Nam (VSSM2025): "Cơ chế y học và tâm lý tính dục như thế nào khiến con người ta thích nghe chuyện hài hước về tính dục như vậy?" đã nhận được phần lý giải khoa học đầy thú vị từ một chuyên gia đầu ngành.

Khi tính dục trở nên được cởi mở hơn qua góc nhìn hài hước

TS.BS.CKII Trà Anh Duy - chuyên gia y học giới tính và tâm lý học tính dục, chủ tọa phiên 2C "Giới và sức khỏe tâm thần (Gender & Mental Health)" - cho rằng đây là một hiện tượng vừa có cơ sở sinh học, vừa phản ánh cơ chế tâm lý - xã hội sâu xa của con người.

"Câu hỏi tại sao con người lại thích nghe hay xem những câu chuyện hài hước có yếu tố tính dục là một chủ đề rất thú vị", bác sĩ Duy mở đầu.

Theo ông, ở góc nhìn sinh học, cả hai yếu tố hài hước và tính dục đều kích hoạt hệ thống phần thưởng dopamine trong não bộ, tức là cơ chế tạo khoái cảm tự nhiên của con người.

"Khi chúng ta cười, não tiết ra dopamine và endorphin, giúp thư giãn và giảm căng thẳng. Khi có kích thích mang yếu tố giới – tính dục, các vùng nhân vân (nucleus accumbens) và hạ đồi (hypothalamus) cũng hoạt hóa, tạo cảm giác hưng phấn. Và khi hai cơ chế này cùng xảy ra, tức là khi hài hước gặp tính dục, hiệu ứng khoái cảm được cộng hưởng, khiến tiếng cười trở nên sảng khoái, 'giải tỏa' và dễ lan truyền hơn", ông phân tích.

Ở góc độ tâm lý học, bác sĩ Duy cho rằng tính dục là năng lượng bản năng giúp con người gắn kết, chia sẻ và thể hiện cảm xúc giới. Trong văn hóa Á Đông, chủ đề này thường bị giới hạn hoặc gắn với sự e dè.

"Vì vậy, hài hước trở thành 'van xả an toàn', cho phép con người chạm đến vùng cấm kỵ mà không bị phán xét, vừa thỏa mãn nhu cầu biểu đạt, vừa giữ được sự tinh tế, nhẹ nhàng", ông nói.

Ở bình diện xã hội – văn hóa, theo bác sĩ Duy, hài hước về tính dục, nếu được thể hiện bằng sự hiểu biết và tôn trọng, lại có giá trị giáo dục sâu sắc.

"Nó giúp cộng đồng cởi mở hơn trong nhận thức, giảm định kiến và xem tính dục như một phần tự nhiên, tích cực của sức khỏe toàn diện bao gồm thể chất, tinh thần và cảm xúc", bác sĩ Duy chia sẻ.

Bác sĩ Duy nhấn mạnh: "Tiếng cười về tính dục không phải là sự dung tục, mà là một hình thức giải phóng năng lượng bản năng một cách văn minh. Khi con người biết cười về tính dục bằng sự hiểu biết, đó chính là biểu hiện của sự trưởng thành, cân bằng giữa bản năng và lý trí, giữa điều tự nhiên và điều đạo lý".

Bằng cách lý giải khoa học và nhân văn ấy, ông cho thấy "hài tính dục" nếu được đặt đúng chỗ không chỉ là tiếng cười, mà còn là một cách nhìn trưởng thành về con người và đời sống.