Trong khi hàng trăm nước và vùng lãnh thổ khác vẫn đang khốn khổ trong làn sóng thứ nhất. Chừng nào thì dứt Sóng 2, và liệu còn có làn sóng “Cô-Vít hành” thứ ba, hay… thứ n ác nghiệt?
Trong các tranh biếm về “Sóng 2”, phần lớn tranh đều lấy cảm hứng từ bức tranh khắc gỗ nổi tiếng quốc tế “Sóng lừng ngoài khơi Kanagawa” của hoạ sĩ Nhật Bản Hokusai.  

“Sóng lừng ngoài khơi Kanagawa” cũng được gọi là “Sóng lừng”, hay đơn giản là “Sóng”, xuất bản vào khoảng giữa năm 1829 và 1833, là bản in đầu tiên, và cũng là bức nổi tiếng nhất trong các bức “36 cảnh núi Phú Sĩ” của Hokusai.

“Sóng lừng ngoài khơi Kanagawa” (Thần Nại Xuyên xung lãng lý) – tranh của của hoạ sĩ Nhật Bản Hokusai. 

Trong tranh, một làn sóng khổng lồ đe dọa ba chiếc thuyền đánh cá ở ngoài khơi của vịnh Sagami (tỉnh Kanagawa), với núi Phú Sĩ hiện ra ở phía sau. Màu tối xung quanh núi Phú Sĩ cho thấy cảnh xảy ra vào sáng sớm, với mặt trời mọc từ phía sau người quan sát.  

Những ngọn sóng, nhất là con sóng khổng lồ, thể hiện cơn giận dữ bất ngờ của đại dương bỗng nhảy vọt lên trời. Nổi bật là đỉnh ngọn sóng khổng lồ trông giống những móng vuốt xoè ra, chuẩn bị chụp xuống những nạn nhân nhỏ bé đang đối diện với nó. 

Núi Phú Sĩ ở trung tâm bức tranh, nơi hậu cảnh, dù trông nhỏ hơn cả con sóng nhỏ ở phía trước, nhưng lại mang tới sự cân bằng mang tính âm dương của thiên nhiên: núi Phú Sĩ thiêng liêng mang lại cảm giác vững chải, bình yên giữa những con sóng nguy hiểm, trong khi các thuỷ thủ đoàn trên ba con thuyền đánh cá mỏng manh đang tỏ ra tự tin để vượt qua những con sóng dữ. Và kỳ lạ thay, dù đang giông bão mà mặt trời vẫn chiếu sáng trên cao. 

Tất cả các yếu tố đó, thông điệp đó của bức “Sóng” hẳn đã trở nên thuyết phục, để các hoạ sĩ biếm thời nay vẽ lại nó trong thời đại dịch Covid-19?

Qua đỉnh dịch chưa ta? - tranh của hoạ sĩ Áo Marian Kamensky. 

Bố cục tranh dựa trên bức “Sóng” của Hokusai, song núi Phú Sĩ được thay bằng một thành phố hiện đại dàn trải theo đường chân trời. Điểm khác biệt căn bản là… sự chủ quan của “thuỷ thủ đoàn”, đang sắp vượt qua chỉ một con sóng nhỏ mà đã tưởng hết dịch “Cô-Vít hành”, không hề thấy con sóng khổng lồ sắp ập xuống.

Du lịch biển gặp hoạ Cô-Vít – tranh của hoạ sĩ Hà Lan Arend van Dam. 

Vẫn dựa theo bố cục bức tranh “Sóng” của Hokusai, nhưng là… sóng Cô-Vít hiện rõ lũ virus corona. Nơi phía chân trời là cụm cao ốc ở giữa, mang dáng tựa như núi Phú Sĩ. Ba chiếc thuyền nhỏ được thay bằng hai chiếc tàu biển to đùng, mang thông điệp của hoạ sĩ: ngành du lịch biển, với các tàu khách sang trọng, đang “lãnh đủ” với Covid-19.

Cô-Vít đe doạ sứcf khoẻ cộng đồng - tranh của hoạ sĩ Thuỵ Sĩ Simone Luz. 

Với cùng bố cục như bức “Sóng” của Hokusai, nhưng sóng Cô-Vít ở đây có những bàn tay gớm guốc rất cụ thể. Toàn bộ chi tiết ở trung tâm và phía bên phải của tranh gốc Hokusai đã bị thay thế chì với một chi tiết duy nhất: một….cục xà bông dập dềnh trên mặt biển - biểu tượng của vệ sinh và sức khoẻ cộng đồng đang bị đe doạ. Yếu tố âm và dương càng thể hiện rõ, với những con sóng Cô-Vít màu tối, đối nghịch với cục xà bông sắc trắng nổi bật, và thậm chí đang… thả những bọt xà bông, mang thông điệp về sức sống vẫn lan toả trong nghịch cảnh.

Thiệt hại kinh khủng - tranh của Khalid Cherradi, hoạ sĩ Maroc. 

Bức “Sóng” của Hokusai đã có một biến thể: những ngọn sóng có thể nhìn như những… vòi bạch tuộc chứa đầy virus corona chủng mới, và ngọn sóng khổng lồ ở bên trái tranh Hokusai nay trông như cái vòi lớn nhất, hất tung con tàu mang tên “Kinh tế”.

Sóng sau kinh khủng hơn – tranh của hoạ sĩ Bồ Đào Nha Antonio Santos. 

Vẫn dùng bố cục như bức “Sóng” của Hokusai, song núi Phú Sĩ được thay bằng…. ngọn hải đăng tượng trưng cho Vắc-xin chống Covid-19. Yếu tố hài hước thể hiện qua… hàng đống cuộn giấy vệ sinh trên đất liền bị sóng quật tơi bời, nhắc người xem về đời sống bị đảo lộn, với những cơn hoảng loạn mua sắm (và “sốt giấy vệ sinh”) giữa đại dịch. 

Lạc trôi giữa dòng Cô-Vít – tranh của Mohammad Abbasi, hoạ sĩ iran. 

Bức “Sóng” của Hokusai chỉ còn là một ám ảnh trong bố cục bức tranh này của hoạ sĩ Abbasi. Ngọn sóng khổng lồ từ tranh Hokusai chỉ còn là một đợt sóng virus lớn, nổi trước con thuyền còn lớn cả con sóng. Dù đây không hẳn là con tàu Noah, vì chỉ có gia đình con người mà không cò các động vật như trong Kinh Thánh, song con tàu này cũng đang cố thoát hoạ diệt vong bởi trận đại hồng thủy Covid-19.

Sóng thần rác Ghen Cô-Vi – tranh của Shahid Atiqullah, hoạ sĩ Afghanistan. 

Ngọn sóng khổng lồ từ tranh Hokusai đã hoá thành con sóng thần mang theo toàn những rác găng tay nhựa và khẩu trang thời Covid-19, báo hiệu cuộc khủng hoảng môi trường gắn liền với đại dịch.  

Sóng Cô-Vít và Đại suy thoái – tranh của hoạ sĩ Đan Mạch Niels Bo Bojesen. 

Ngọn sóng khổng lồ từ tranh Hokusai đã đi vô biểu đồ, biểu thị cơn khủng hoảng kinh tế có thể dẫn tới… Đại suy thoái.

Chủ quan với Cô-Vít – tranh của hoạ sĩ Hà Lan Arend van Dam. 

Thêm một bức tranh khác của hoạ sĩ Hà Lan Arend van Dam, song ông đã đảo chiều bố cục bức “Sóng” của Hokusai, với ngọn sóng (virus) khổng lồ nay ở bên phải, phía sau lưng con thuyền, khiến “thuỷ thủ đoàn” sẽ bị bất ngờ vì không hề thấy… “Sóng thần Cô-Vít” thứ hai.

Dễ ngươi với Sóng 2 – tranh của Ramses Morales Izquierdo, hoạ sĩ Cuba. 

Bố cục bức “Sóng” của Hokusai cũng bị đảo chiều, với cùng dụng ý: kẻ đang đứng trên đỉnh “Sóng 1” cứ tưởng mình đã chiến thắng đại dịch, nào ngờ “Sóng 2” khổng lồ sẽ ập tới từ phía sau lưng.

Mối nguy tiếp theo sẽ lớn hơn hẳn – tranh của hoạ sĩ Thổ Nhĩ Kỳ Ahmad Rahma.  

Có thể là bố cục bức “Sóng” của Hokusai bị đảo chiều, song những con sóng đã được thay thế bằng lũ Quái Cô-Vít, với con sóng khổng lồ giờ trở thành con Quái thứ hai, tượng trưng cho “Sóng 2”, với cùng dụng ý: kẻ đang túm cổ “Quái 1” không hề ngờ “Quái 2” khổng lồ đang ở ngay sau lưng mình…

Chưa thể chôn vùi lũ quái Cô-Vít – tranh của hoạ sĩ Hoa Kỳ Dave Granlund. 

Vẫn là cảnh báo đừng chủ quan với Covid-19, song tranh này của hoạ sĩ Granlund không có mối liên hệ nào với bức “Sóng” của Hokusai. Tranh có bối cảnh rất… Halloween, nổi bật là “Quái Cô-Vít” bất ngờ thò tay từ nấm mồ.của nó để túm chân “CDC” - tức Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ.

Covid-19 (Chương II) – tranh của Fabian Sotolongo, hoạ sĩ Cuba. 

“Sóng Cô-Vít thứ hai” đã được thể hiện với… poster nhại theo phim điện  ảnh “Terminator 2” (Kẻ hủy diệt 2: Ngày phán xét, ra mắt vào năm 1991). Trên poster đời mới này, Quái Cô-Vít vào vai “Kẻ huỳ diệt”, cũng cầm súng shotgun và lái mô tô y hệt “Terminator” Arnold Schwarzenegger trong phim. Thể hiện Quái Cô-Vít như “Kẻ huỳ diệt”, thiệt đúng là… hết ý!