Tìm kiếm những điển hình lãnh đạo đích thực giữa cuộc khủng hoảng, từ Iceland tới Đài Loan, từ Đức tới New Zealand, phụ nữ đang đứng lên và cho cả thế giới thấy họ có thể cáng đáng và chu toàn gia đình nhân loại như thế nào. Bổ sung thêm Phần Lan, Iceland và Đan Mạch, đại dịch virus corona càng cho thấy phụ nữ có sẵn tố chất cần thiết trong vai trò các nguyên thủ quốc gia. 

Nhiều người có thể sẽ nói, chà, đó là những quốc gia, hòn đảo nhỏ, hay chỉ là những ngoại lệ. Nước Đức không hề nhỏ, và đang là đầu tàu kinh tế của thế giới, trong khi Anh quốc là một đảo quốc, cả hai quốc gia có những kết quả phòng và chống dịch rất khác nhau. Những nhà nữ lãnh đạo đang ban tặng chúng ta một cách giương quyền khác, đầy quyến rũ. Họ đã và đang dạy cho chúng ta những gì? 

Thứ nhất: sự thật. Thủ tướng Angela Merkel đã từ sớm và điềm tĩnh nói với toàn dân virus có thể lây nhiễm 70% dân số. “Rất nghiêm trọng,” bà nói. “Chớ xem thường nó.” Và bà không hề xem thường, người Đức cũng vậy. Xét nghiệm đã bắt đầu ngay từ sớm. Người Đức vượt khỏi giai đoạn bán tín bán nghi, tức giận, hay thiếu thành thật mà chúng ta đang chứng kiến ở nhiều quốc gia khác. Số tử vong tại Đức thấp hơn nhiều các láng giềng Châu Âu, và có dấu hiệu Đức có thể sẽ sớm bắt đầu giãn nới lệnh phong tỏa.

Thứ hai: sự kiên quyết. Nằm trong số những quốc gia và lãnh thổ nhanh nhất và đi đầu ứng phó với corona là Đài Loan của Thái Anh Văn. Từ tháng Một, ngay từ dấu hiệu đầu tiên của căn bệnh mới, bà đã đưa ra 124 biện pháp ngăn chặn dịch lây lan, mà không cần phải dùng đến biện pháp phong tỏa như nhiều nơi khác. CNN gọi những nỗ lực của Thái Anh Văn “tốt hàng đầu thế giới”, kiểm soát đại dịch, và chỉ có vỏn vẹn 6 ca tử vong.

Tại New Zealand, Jacinda Ardern đã trở nên quen thuộc, khi bà từ sớm đã áp dụng phong tỏa và truyền đạt sáng tỏ mức độ cảnh báo áp dụng trên cả quốc gia – và vì sao như vậy. Bà ra lệnh tự cách ly cho người vào New Zealand vô cùng sớm, khi cả nước chỉ mới có 6 ca nhiễm, và cấm người nước ngoài nhập cảnh chẳng bao lâu sau. Sự tường minh và quyết đoán đang cứu New Zealand khỏi cơn bão. Tính tới giữa tháng Tư, đảo quốc chỉ có 4 ca tử vong, và khi các quốc gia khác đang bàn về chuyện bãi bỏ lệnh chấm, Ardern lại bổ sung, quy định toàn bộ công dân New Zealand trở về tự cách ly trong 14 ngày tại địa điểm được chỉ định.

Thứ ba: công nghệ. Iceland, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Katrín Jakobsdóttir, đang xét nghiệm miễn phí cho toàn bộ công dân, và trở thành một trường hợp điển hình nghiên cứu về mức độ lây lan thật sự và tỉ lệ tử vong do covid-19 gây ra. Hầu hết các quốc gia khác chỉ xét nghiệm giới hạn những ai có triệu chứng, trong khi Iceland hoàn toàn không phân biệt. So sánh về tỉ lệ với Hàn Quốc, New Zealand đã xét nghiệm nhiều gấp 5 lần, song song với áp dụng một hệ thống truy tầm nguồn bệnh, đồng nghĩa chẳng một ai phải cách ly… hay nghỉ học.

Tại Phần Lan, nữ nguyên thủ trẻ nhất thế giới chỉ mới được bầu hồi tháng Mười Hai. Là một lãnh đạo thế hệ millenial, Sanna Marin sử dụng người ảnh hưởng (influencer) trên mạng xã hội như những tác nhân chính chống lại khủng hoảng corona. Nhận ra không phải ai cũng đọc sách, Sanna mời người ảnh hưởng thuộc mọi lứa tuổi đến tham gia các buổi trình bày về dịch bệnh, hòng lan tỏa thông tin chính xác, có căn cứ, để kiểm soát đại dịch.

Thứ tư: yêu thương. Thủ tướng Na Uy, Erna Solberg có sáng kiến đầy sáng tạo là sử dụng truyền hình để trao đổi trực tiếp với trẻ em tại quốc gia mình. Bà tiến hành những buổi họp báo ngắn, dài 3 phút, học tập nữ Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen vài ngày trước đó. Solberg tiến hành một buổi họp báo dành riêng cho trẻ em, không người lớn nào tham gia. Bà giải đáp các thắc mắc của trẻ con cả nước, dành thời gian giải thích vì sao các em chớ nên sợ hãi. Sáng kiến và sự hiệu quả của nó khiến mọi người thán phục. Sẽ có bao nhiêu sáng kiến giản đơn, nhưng đầy tình người mà các nữ lãnh đạo sẽ mang tới tiếp theo?

Nhìn chung, lòng trắc ẩn và tận tụy mà dường như các nữ lãnh đạo này đã truyền tải đến người dân dường như có phần xa lạ với những gì chúng ta đã quen thuộc? Ví von, nó như thể cánh tay của họ đang giang ra khỏi màn hình video và ôm ấp chúng ta vào vòng tay nâng niu, trìu mến. Giờ thì ta đã biết tồn tại những lãnh đạo như thế này.

Giờ, hãy so sánh các vị nữ lãnh đạo này với những đấng mày râu như Trump, Bolsonaro, Duterte, Maduro… 

Dẫu vậy, hiện, khi nói về nữ giới lãnh đạo, vẫn còn đó những kỳ vọng họ phải hành xử như nam giới nếu muốn thành công. Khi đại dịch còn, và khi nó chấm dứt, hãy đừng quên những người phụ nữ quanh chúng ta. Hoặc ít nhất, đừng quên hai nữ y tá NHS ở Anh đã đích thân chăm sóc tổng thống Boris Johnson, để ông bày tỏ lòng biết ơn ngay trên thông điệp gửi đến toàn dân