Quan tâm đến rau sạch, bà nội trợ nào chẳng lắm lúc “ngã lòng” với các bó rau thủy canh trên kệ hàng. Mác thủy canh tự khắc giúp các bó rau có giá, nhưng chính thế lại sinh ra nghi ngại rau thủy canh kém dinh dưỡng hơn so với các đồng nghiệp “chân lấm tay bùn”.

Trước tiên vài dòng tâng bốc cho loại rau sống nhờ nước này.

Canh tác tập trung là ưu thế mang đến ưu điểm xuyên suốt cho rau thủy canh: môi  trường (oxy, ánh sáng, nhiệt độ, pH...) được kiểm soát, không thuốc trừ sâu, dịch bệnh tiêu trừ... Hơn cả, nhờ dinh dưỡng dâng tận miệng, không phải vất vả mưu sinh, nên rau thủy canh thường vượt trội năng suất, mỡ màng so với đồng loại sống nhờ đất.

Quay lại chủ đề, hay hóm nhưng liệu ưu thế “mưa không tới mặt, nắng không tới đầu” có biến thành nhược điểm về dinh dưỡng của rau thủy canh? 

Câu trả lời có ngay, lại dễ đoán:  Rau thủy canh cho gì dùng nấy, nên hay dở tùy cách nhà vườn bổ sung dinh dưỡng, qua dung dịch nuôi, đầy đủ hay không. Nghĩa là nếu đặng phần no cơm ấm cật thì về bổ dưỡng, rau thủy canh còn vượt hơn đồng loại “thân cò lặn lội” từ đất, đặc biệt nếu  trồng trên đất bạc màu.

Đã rõ, ai bổ hơn ai, tùy cảnh tùy người. Bởi thế, lắm khi có chuyện, ví dụ rau diếp thủy canh có lượng vitamin C cao hơn khi trồng đất, nhưng cà chua thì ngược lại khi được trồng trong đất. Một số chất chống oxy hóa như tocopherol, polyphenolic, trong dâu tây thủy canh cao hơn so với trồng trong đất, nhưng với quả mâm xôi lại quay ngoắt... 

Thế này thế khác, nhưng nói thế nào thì thủy canh cũng không thể bì với lối canh tác nguyên thủy. Một môi trường giả lập, dù “tối sâm-banh sáng sữa bò”, không bì được với những vi diệu của vỏ trái đất hàng triệu năm tiến hóa.  Điểm thử, đám rau quả nệm ấm chăn êm khó lòng có sự phục vụ của hàng tỉ vi khuẩn, con giun đất...

Gút, bình diện chung, không có khác biệt lớn về dinh dưỡng giữa rau thủy canh và rau trồng đất. Bởi thế nếu chốt đơn, các bà nội trợ nên hài lòng với rau thủy canh theo những tiêu chuẩn, giả dụ xanh sạch đẹp, chứ không nên mất cả tình lẫn tiền cho cái mác ăn trắng mặc trơn.

Thủy canh hay thổ canh, còn tùy tâm nhà vườn. Tiếng là rau nhà kính, nhưng nhoang nhoáng thuốc sâu, thuốc tăng trưởng...

Cho lành, nếu rau quả được trồng trên đất lành mạnh, thì rau củ thủy canh thật sự không có cửa về dinh dưỡng cũng như lợi ích sức khỏe.