Nói gì đây là một “khó xử”, có thể dẫn nhiều người đến hành xử cực đoan không cần thiết. 

Biết người biết ta vẫn hơn, thử nhìn vị F0 hàng xóm theo con mắt định lượng thay vì định tính, dễ sinh hoang mang:

Trước tiên, bạn đang có một F0 rõ ràng. Đây là một “lợi thế”  lớn so với việc không biết ai là F0. 

Phần lớn F0 Delta không triệu chứng (70-80%). Khả năng lây nhiễm của các F0 im lặng này ít hơn các F0 có triệu chứng.

Phần lớn chúng ta đã có mũi 1 vaccine, dù hiệu quả phải chăng, cần thời gian chín muồi, nhưng dù gì bạn vẫn có trong tay vài gờ-ram an tâm.

Hẳn hòi thì đọc vị  F0 bằng những con số :

Hệ số lây nhiễm (R0) của Delta ước khoảng 5,0 - 9,0 (1 lây 5 - 9), so với bản gốc R0 (2,4 -3,6). Đổ đồng mức lây nhiễm của Delta tăng  2 lần so với bản gốc.

-Tải lượng virus của người nhiễm Delta cao gấp 300 lần so với chủng gốc. Tải lượng dự đoán mức và tốc độ lây nhiễm, nhưng chênh nhau rõ ở F0 không triệu chứng và có triệu chứng. Tải lượng còn giảm dần theo thời gian, nghiên cứu cho thấy sau 4 ngày, tải lượng Delta giảm từ 300 xuống còn 30 lần, và ngang bằng các biến thể khác sau 10 ngày. Thông tin này có thể giúp bạn làm loãng mức cảnh giác của mình với F0 hàng xóm theo thời gian.

-Delta là phiên bản lây nhiễm nhanh và mạnh, nhanh hơn cúm, ngang với thủy đậu. Bạn từng là F0 hay F1 của thủy đậu, có thể mường tượng chuyện này dù so sánh khập khiễng.

Dù nhiều nọ kia về chuyện Delta lây qua không khí, qua dung khí, nhẹ hơn bản gốc, nhưng chung quy sự tình nằm ở mấy điểm: tải lượng virus tại mũi họng của các F0 Delta rất cao, Delta  ăn đứt khoản bám dính và xâm nhập tế bào. 

Nắm căn cơ, sẽ giúp giải tỏa nhiều kiểu sợ bóng sợ gió như virus lơ lửng chỉ cần thở cũng dính, chỉ  ngang qua cổng F0 là thành F1,  nhà nhà đóng cửa, nhìn thấy F0 mở cửa sổ là khiếu nại tổ trưởng... Tất nhiên khó tránh mấy vị F0 khó đỡ, mở cửa sổ ngồi hong tóc, nhiệt tình Hello hàng xóm như chưa từng có cuộc chia ly! 

Chuyện hóa ra xoay quanh ...chiếc cửa sổ. Bạn luôn được khuyên “mở cửa ra cho ánh nắng vào phòng”, vừa đánh bại âm mưu tụ tập lây lan của Delta, vừa phục vụ sức khỏe/ sức đề kháng của chính bạn. Chỉ là các F0 cũng được khuyến cáo như vậy. Bởi thế mà sinh chuyện hai nhà đối diện, trong đó có F0, canh nhau chằm chặp việc mở cửa sổ .

Kết gọn chuyện này, có lẽ cần lưu ý là “cách ly người chứ không cách ly không khí”.

Như phân tích, khoảng giãn cách  tối thiểu 2 mét vẫn còn hiệu lực với biến thể Delta. Khá nhiều lấn cấn dở mếu dở cười từ cái cự ly này. Nhiều người cứ “quên”, 2 mét tính cho người chứ, không phải  2 mét cho cổng nhà F0. Lắm người vì bước quá gần nhà F0 mà về mất ăn mất ngủ. Nhà hẻm xe hơi không nói, phải hẻm hẹp dưới 2 mét thì nan giải với nhiều người .

Vấn đề bề mặt giọt bắn cũng gây lo lắng không kém. Nhưng rõ đây là yếu tố dễ xử lý hơn cả. Tất nhiên, không cần quá thể như lỡ bước ngang nhà F0 phải về nhà tưới cồn sát trùng tóc tai, quần áo, cởi đồ đem giặt... Nhiều người dễ ta khó người, hết sức lơi lỏng khi nhận hàng  shipper, nhưng lại thắt ngặt quá tay với F0 láng giềng. 

Một phát sinh khác với người cùng nhà  F0, nếu có. Những người này hoặc là  F0 tiến triển, F0 khỏi bệnh, hoặc chỉ là  F1. Đôi khi chính các vị này khinh suất hoặc khiến người xung quanh khinh suất hơn cả. Chẳng hạn, người khỏe nhất nhà được cử ra ngoài đi chợ hay giao lưu xóm giềng.

Dài dòng, cốt như đã nói  giúp chúng ta có cái nhìn thiết thực, không hoang mang cũng như mất cảnh giác thái quá, về tình cảnh làm người chung ngõ với F0. Không phải chi tiết làm thế này thế nọ, bởi việc này không khó, ăn thua ở thái độ. Mỗi người tự có kế hoạch riêng .

Gói gọn  thì chỉ thực thi  5 K cho tốt, trong đó giữ vững khoảng cách, và quan trọng là “cách ly vật lý chứ không phải cách ly không khí”. 

Không ai cấm bạn cửa đóng then cài, lầm hơn bỏ sót, nhưng đừng quên việc này gây bất tiện và còn khiến bạn bị thiệt. Nhắc lại, Delta là trùm lây nhiễm trong không gian kín.

Sau cùng là chuyện tình làng nghĩa xóm. Với tình hình ai cũng có thể là F0, thì “cười người hôm trước hôm sau người cười” rất có cơ xảy ra với chính bạn. Lần nữa, giữ khoảng cách vật lý là cần, nhưng khoảng cách tâm lý hoàn toàn có thể thu ngắn về 0. Một gói trứng, một bát  súp  đặt trước cửa gọi với vào, vài cuốc điện thoại thăm hỏi, động viên (trừ khi bạn tin Delta lây qua sóng vô tuyến). Chưa nói hỗ trợ hàng xóm còn góp phần giúp F0 mau khỏi bệnh, tức cũng giúp bạn, người chung xóm nhanh trở lại trạng thái bình thường mới.