Đàn bà dễ có mấy tay, trong số đó thì xenoestrogen đáng gờm hơn cả.

Trong tay đám mạo danh, mọi hoạt động liên quan estrogen nát bét. Lượng “estrogen” tăng vọt, dẫn đến hội chứng ưu thế hormone nữ, đầu đề một loạt đổ bể (dậy thì sớm, nữ hóa nam, vô sinh, lạc nội mạc tử cung, sẩy thai, tiểu đường, ung thư vú/tuyến tiền liệt/ tinh hoàn...). Xenoestrogen không bị phân hủy và tích trữ dài lâu trong tế bào mỡ.

Hại trong trứng hại ra, nhưng nghiệt ngặt là xenoestrogen sờ đâu cũng có. Không quá, cầm đại một vật dụng bất kỳ, đã có thể dính một ít xenoestrogen vào tay.

Xenoestrogen có gốc tự nhiên lẫn nhân tạo. Phytoestrogen (đậu nành, đậu phụ, hạt lanh...) và mycoestrogen (nấm), đại diện dòng tự nhiên. Trong khi, xenoestrogen do chính con người sản xuất  lại lắm tên nhiều họ hơn nhiều. 

Bảng phong thần xenoestrogen dưới đây, không đầy đủ, nhưng chắc chắn gây choáng ngợp:

- Chăm sóc da : 4-methylbenzylidene, benzophenone (kem chống nắng), parabens (bảo quản, mỹ phẩm, dược phẩm). 

- Đồ nhựa : bisphenol A, phthalates, DEHP (hóa dẻo PVC), polybromated biphenyl ete (PBDEs) (chống cháy trong nhựa, xây dựng, điện tử, nội thất), polychlorinated biphenyls (PCB).

- Thực phẩm : erythrosine, phenosulfothiazine (màu thực phẩm đỏ), butylated hydroxyanisole / BHA (bảo quản thực phẩm).

-Xây dựng : pentachlorophenol (bảo quản gỗ), polychlorinated biphenyls / PCBs (bôi trơn, chất kết dính, sơn).

-Nông nghiệp : Thuốc  trừ sâu ( dieldrin, ,methoxychlor, lindane/hexachlorocyclohexane, fenthion, heptachlor, nonylphenol, DDT...), Atrazin (diệt cỏ) ... 

-Nguồn khác : Clor và các sản phẩm của clor. Propyl gallate, ethinylestradiol (viên tránh thai) metalloestrogens, alkylphenol (tẩy rửa ,làm sạch...)...

Phát giác từng ấy là không thể, nhưng đáng để bất kỳ ai làm một cuộc thanh trừng vật dụng trong nhà, đặc biệt cho sức khỏe của cục cưng.  

Không ngạc  nhiên khi với món đầu tiên bạn đã tóm được một xenoestrogen. Nhắc lại, dậy thì sớm, nữ hóa nam, đang có chiều hướng tăng cao đáng ngại trong những năm gần  đây.

Để không tẩu hỏa, tóm lượt các điều có kiêng có lành có thể có ích:

-Thực phẩm  (Không dùng thực phẩm dính dáng thuốc trừ sâu, diệt cỏ và diệt nấm. Dùng thịt và sữa không  hormone, gọt vỏ trái cây, rau quả...).

-Đồ nhựa (Giảm sử dụng đồ nhựa, dùng thủy tinh hoặc gốm sứ đựng thực phẩm. Không đặt thức ăn vào hộp nhựa, màng bọc, vào lò vi sóng. Không để hộp nhựa, nhất là nước uống dưới nắng. Vứt hộp  nhựa bị làm quá nóng. Tránh để nước đóng băng trong chai nhựa...).

- Gia dụng (Dùng xà phòng giặt, tẩy rửa gia đình ít hóa chất, có thể phân hủy sinh học. Giấy (giấy vệ  sinh,  băng vệ sinh, khăn giấy, bộ lọc cà phê) không tẩy trắng. Dùng bộ lọc clor vòi sen, vòi nước uống. 

- Làm đẹp (hạn chế  mỹ phẩm có xenoestrogen. Hạn chế  sơn móng tay và chất tẩy sơn móng. Dùng nước hoa có gốc tự nhiên. Dùng xà phòng và thuốc đánh răng không hóa chất. Đọc nhãn kỹ bao cao su và  màng ngăn ngừa thai).

- Văn phòng (đề phòng khí từ máy photocopy, máy in, thảm, rèm....)

Tóm lượt nhưng tới công chuyện chẳng chơi. Dù gì vẫn đáng thử, không đùa được với đám xenoestrogen bủa vây ngay trong nhà bạn.