Hậu giãn cách, nhiều người bước vào bình thường mới với một cơn mệt mỏi. Chúng có thể là di chứng lockdown, hoặc tật bệnh có sẵn mượn gió bẻ măng.  

Điểm thử:

Thiếu máu. Thượng vàng hạ cám, nhưng riêng thiếu  máu cơ hội mùa “dây giăng đầy trước ngõ”, đa phần do kiêng khem (thiếu máu thiếu sắt, axit folic, vitamin B12, vitamin C), chảy máu ẩn (trĩ, viêm loét dạ dày, trĩ, rối loạn kinh nguyệt, thuốc kháng viêm...).Tình hình hơn cả là thiếu máu thiếu sắt hậu quả của 4 tháng thiếu thịt kém rau.

Dị ứng. Những ngày tử thủ khiến nhiều người trở thành nạn nhân của bụi nhà, mạt nhà, gián, lông thú  và sáng nắng chiều mưa... Dị ứng thực phẩm, bất dung nạp thức ăn cũng tham  gia.

Lo âu, trầm cảm. Không phải kể Covid quăng quật tinh thần trăm họ thế nào. Đợt càn quét vừa rồi để lại la liệt  nạn nhân sang chấn tinh thần, đa dạng lắm loại. Mệt mỏi tinh thần, với gam màu xám xịt, không lẫn đâu được  so với các kiểu mệt mỏi thể xác.

Nhiễm siêu vi. Nếu là F0, chứng mệt mỏi có tên trong hội chứng “long covid”. Nếu không, ai cũng có thể nhiễm phải một virus trong kho tàng hàng vạn virus. Xếp sòng gây mệt mỏi có cúm, virus cự bào/CMV, tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng/virus EBV, viêm gan siêu vi...

Mệt mỏi mạn tính (CFS), đau cơ xơ hóa (FMS). Cặp bài trùng này đứng sau những cơn  mệt mỏi vô thừa nhận. Khi không truy được  xuất nguồn mệt mỏi, lập tức CFS/FMS bị lôi ra vành móng ngựa. Long Covid, được cho là cặp đôi này đội lốt. 

Ngưng thở lúc ngủ (OSA). Những cơn ngừng thở hằng đêm vắt kiệt O2 trong máu, tác giả của chứng mệt mỏi kèm ngái ngủ. Mùa Covid đầy nạn nhân mất ngủ, sinh mệt mỏi đã đành, đế thêm OSA càng thê thảm...

Bệnh tật thừa cơ

Ngoài các cơn mệt người chính chủ “ai ở đâu ở đấy”, rầy rà không kém là cơn mệt mỏi do bệnh nền. Bệnh thì vô số nhưng bệnh căn gây mệt mỏi có thể kể như tim mạch, viêm khớp dạng thấp RA, bệnh tự miễn (lupus, sjogren), tiểu đường, suy giáp, ung thư...

Mỗi nhà mỗi cảnh. Phong tỏa chấm dứt là cơ hội giúp nhiều người rà soát cơn mệt mỏi của mình, rồi bệnh nào thuốc ấy, bằng không đề -pa bình thường mới bằng một cuộc dọn mình, kiểm tra sức khỏe tổng quát, nếu được.