Vậy hoạt động thể chất làm được gì cho những cái đầu rối? Tựu trung hai chiêu giúp thể dục thể thao ghi công với cái đầu là “tăng cường oxy não” và “kích hoạt hormon hạnh phúc”!

Oxy-chủ xị cái đầu khỏe!

Oxy dồi dào giúp cải thiện trí nhớ, tăng dẫn truyền thần kinh, chậm quá trình thoái hóa... Chíp, tụ, điện đóm có ổn thì máy chủ mới chạy êm, và có êm thì mới ít hỏng vặt, ít cháy IC! Thể dục thể thao làm khá tốt khoản này.

Những “hormon hạnh phúc”

Chuyện “hormon hạnh phúc” lắm bài hơn. Cái nickname lạc thú này gọi chung cho nhóm nội tiết tố có khả năng tạo ra sự sảng khoái, yêu đời, giải tỏa căng thẳng, khi  phóng thích vào máu. Hội vui vẻ này gồm  các “tiên ông” chủ chốt như Serotonin, Dopamine, Endorphine, Oxytocin...

Dopamine- bài tủ mang lại sự hài lòng, thỏa mãn, khi chủ thể hoàn thành mục tiêu, được phong tặng là hormon khen thưởng. Serotonin lại thạo “biên tập” tâm trạng hạnh phúc, an nhiên, là hormon chống trầm cảm sáng giá. Endorphine là chất giảm đau “nhà làm”, nhưng cũng cao tay khoản thỏa mãn, đê mê, được mệnh danh là morphine hay ma túy nội sinh. Oxytocin, nghề của chàng nghiêng về “xác thịt” hơn...

Hạnh phúc mua bằng gì?

Thật ra cơ thể khá “dân chủ”, đã rộng cửa với Serotonin thì cũng dang tay với những nội tiết tố đối lập gây căng thẳng, não sầu. Chúng ta vui vẻ hay ủ dột, một phần do bên này hay bên kia thắng thế. 

Nhân vật cộm cán của nhóm “đời là bể khổ” là Cortisol. Nội tiết tố này có sứ mệnh như phát súng lệnh, huy động cơ thể nghênh chiến hiểm nguy, do vậy, được coi là “cá mập” trong giới gây stress!

Tiễn được sầu bi thì cái đầu sẽ yêu đời hơn, nhờ thế ít “chạm mạch” hơn. Như vậy, muốn mua hạnh phúc, có hai cách: hoặc châm càng nhiều càng tốt hormon vui vẻ,  hoặc chặn càng nhiều càng hay những hormon bên kia chiến tuyến! 

Thể dục thể thao là ứng viên “vừa hồng vừa chuyên” sáng giá, quản tốt cả hai pha trên! “Món” này được các bác sĩ khuyên dùng  hơn vụ ăn uống, thuốc men bởi với chuyên khoa tâm thần, thì hoạt động thể chất vẫn nguyên xi ưu việt- rẻ, tiện, bền và ít tác dụng phụ!

“Nghề chơi” cũng lắm công phu!

Câu hỏi là môn thể dục thể thao nào mát tay nhất, giúp cái đầu mát mẻ? Không kén cá chọn canh, mọi hoạt động đều nên thuốc. Vấn đề nằm ở thái độ. Vài cuốc bách bộ có thể giải ngân vài trăm calorie, bốc hơi vài chục mg đường huyết; nhưng nếu chơi miễn cưỡng, cho xong chuyện, thì chẳng kiếm được bao nhiêu gờ-ram hạnh phúc!

Dopamine, như đã kể, là nội tiết tố khen thưởng. Rõ ràng, chúng càng có cơ chi đậm, nếu người chơi thắng cuộc chơi, nghĩa đen, ví dụ một ván tennis. Tuy nhiên máu ăn thua thì thường hiếm hoi có ý nghĩ tích cực! Còn Serotonin rất nhạy cảm với ánh sáng. Không gian xám xịt kéo tụt hormon này trong máu, mở đường cho sầu não bủa vây. Với thể dục thể thao, tay phải đổ Serotonin vào máu, tay trái gửi thêm một mớ vui vẻ nhờ ánh mặt trời chói chang!

Hoạt động thể chất còn vài “giá trị gia tăng” thú vị khác. Ví dụ, màu sắc tác động mạnh đến tâm trạng, trong đó xanh da trời, xanh diệp lục là phù thủy tạo vui khỏe, trẻ trung. Hoạt động ngoài trời, nhân tiện gửi gió cho mây ngàn bay, rất tốt làm thoáng khí cho cái đầu!

Thể dục thể thao còn là cơ hội giao tiếp người với người. Khúc mắc, uẩn ức có cơ may hóa giải hơn nếu tìm thấy sự đồng cảm, đồng bệnh, tốt nữa là tìm thấy giải pháp, lối thoát.

Bệnh tật, nhất là bệnh mạn tính, là cơ cấu nguồn có hạng cho bệnh tâm thần. Thể dục thể thao làm khỏe người, trợ tim, mạnh mạch, kháng tiểu đường, chống thống phong, tìm một mà được hai!

Mặt xù xì của tấm huy chương

Nói vậy, thể dục thể thao cũng có mặt xù xì sau tấm huy chương sáng bóng. Tăng oxy lên não hay xả vòi bơm “hormon hạnh phúc” nhờ hoạt động thể chất đều mang tính tạm thời. Xong trận cầu lông hào hứng thì cửa “thiên đường” cũng khép, nhường chân cho cơn sầu não. Do đó cần biết cách duy trì tâm trạng bên cạnh hoạt động thể dục thể thao. Cái lợi của máu ăn thua thể thao như đã kể, sẽ từ thuốc tiên thành thuốc độc, nếu kết hậu trận cầu là một cuộc cãi vã,  sứt đầu mẻ trán...

Sau rốt, không gì tốt hơn là dùng chính tinh thần chữa bệnh tinh thần. Cứ ngoan cố lùi vào bóng tối thì không mặt trời nào giúp ta được!