Vừa qua, việc ê kíp phim Âm dương lộ dùng xe cứu thương, bật còi hú chở dàn diễn viên đến buổi họp báo gây náo loạn đường phố TP.HCM đã khiến nhiều khán giả bức xúc.

Bài toán PR này của ê kíp phim không chỉ khiến khán giả bất bình mà còn dấy lên làn sóng tẩy chay, khi họ cho rằng hành động này phản ánh sự thiếu tôn trọng đối với ngành y tế và pháp luật.

Tuổi Trẻ Cười Online có cuộc phỏng vấn với chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long, bàn về vấn đề sáng tạo trong PR phải đi kèm với trách nhiệm, nhằm bảo vệ giá trị xã hội và niềm tin của công chúng.

* Ê kíp phim 'Âm dương lộ' đang gây bức xúc dư luận khi sử dụng xe cứu thương với tiếng còi inh ỏi để chở dàn diễn viên đến dự họp báo. Anh đánh giá gì về cách PR đang gây tranh cãi này?

- Truyền thông gây tranh cãi không phải là điều mới - điều này tồn tại ở cả Việt Nam và quốc tế. Trong lĩnh vực điện ảnh, khi thời gian bán được vé rất eo hẹp, những chiêu trò sốc thường được xem như một phép thử về mức độ lan tỏa. Tuy nhiên, vấn đề ở đây không chỉ là kỹ thuật làm PR mà còn nằm ở ranh giới giữa sáng tạo và lạm dụng.

Khi xe cứu thương - biểu tượng của nhiệm vụ cấp cứu sống còn - bị sử dụng cho mục đích quảng bá, đó không chỉ là việc tạo tiếng vang mà còn là hành động bất cẩn, vi phạm các quy định pháp luật và làm giảm giá trị của biểu tượng đó.

* Liệu có điểm khác biệt giữa việc sử dụng chiêu trò PR để tạo hiệu ứng và hành động vượt qua mọi giới hạn đạo đức trong truyền thông?

- Chắc chắn có. Sáng tạo trong truyền thông là khi chúng ta có thể khiến khán giả bất ngờ, thích thú và thậm chí tranh luận, nhưng vẫn phải tôn trọng các giá trị cốt lõi của xã hội.

Ví dụ, chiến dịch quảng bá cho phim The Blair Witch Project năm 1999. Ê kíp phim đã xây dựng một website, tung nhật ký và hình ảnh mờ ảo khiến khán giả tin rằng đó là tài liệu thực tế, tạo nên một hiện tượng toàn cầu mà không cần đến yếu tố gây sốc thái quá.

Ở Việt Nam, chiến dịch của phim Ròm năm 2020 cũng là một minh chứng tiêu biểu. Thay vì chạy theo lối giật gân, ê kíp chọn kể câu chuyện hậu trường chân thực, thể hiện quá trình xin cấp phép và quá trình chuẩn bị, từ đó tạo ra cảm xúc và kết nối với khán giả.

Ngược lại, khi những biểu tượng như xe cứu thương, bác sĩ hay lính cứu hỏa bị lợi dụng ngoài hoàn cảnh, không chỉ mất đi giá trị đạo đức mà còn làm suy yếu niềm tin của công chúng.

* Theo anh, sai lầm của ê kíp phim Âm dương lộ nằm ở đâu? Và trách nhiệm của họ đối với cộng đồng là gì?

- Tôi cho rằng sai lầm không nằm ở ý tưởng ban đầu - việc muốn tạo ra một cú "đánh mạnh" về thị giác cho bộ phim - mà ở cách triển khai.

Việc sử dụng xe cứu thương, với tiếng còi hú như vậy đã vượt quá giới hạn cho phép. Trách nhiệm xã hội của một đoàn phim không chỉ dừng lại ở việc tuân thủ pháp luật mà còn phải nhận thức được rằng họ đang tương tác với cộng đồng, từ đó ảnh hưởng đến cảm xúc và nhận thức của khán giả.

Mỗi chiến dịch quảng bá là một tuyên ngôn công khai về tư duy của ê kíp làm phim - họ đang lựa chọn lan tỏa điều gì và đánh đổi điều gì để thu hút sự chú ý.

* Trong bối cảnh mạng xã hội ngày càng khuếch đại mọi thông tin, anh nghĩ cơ quan quản lý và dư luận cần làm gì để đảm bảo truyền thông phim ảnh không vượt qua giới hạn đạo đức?

- Cần có biện pháp mạnh tay từ cả cơ quan quản lý lẫn dư luận. Việc xử lý vi phạm pháp luật một cách nghiêm minh là cần thiết, nhưng quan trọng hơn là gửi đi một thông điệp rõ ràng: truyền thông phim ảnh có thể sáng tạo, nhưng không được phép bất chấp các giá trị xã hội.

Các đoàn phim cần thiết lập cơ chế "kiểm tra đạo đức" cho các chiến dịch của mình, nhằm bảo vệ tác phẩm khỏi phản ứng tiêu cực không cần thiết và giữ vững niềm tin của công chúng.

* Vậy theo anh, làm thế nào để giữ được sự cân bằng giữa sáng tạo và trách nhiệm trong các chiến dịch PR phim ảnh?

- Nguyên tắc quan trọng nhất là mọi ý tưởng sáng tạo cần được soi chiếu dưới lăng kính của bối cảnh xã hội và cảm nhận của cộng đồng. Điều gì phù hợp với một nền văn hóa có thể không phù hợp với nền văn hóa khác.

Khi chiến dịch truyền thông được xây dựng dựa trên sự tôn trọng, những biểu tượng quan trọng sẽ giữ được giá trị của mình. Sáng tạo thực sự là khi nó mang lại cảm hứng, tạo nên cuộc đối thoại và làm cho khán giả nhớ mãi, mà không cần đánh đổi đi những giá trị đạo đức nào. 

Tôi mong rằng các đoàn phim sẽ tự đặt mình vào vị trí của một công dân văn hóa, suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi triển khai bất kỳ chiến dịch PR nào. Chỉ có như vậy, ngành điện ảnh mới có thể phát triển bền vững và giữ được niềm tin của công chúng.

* Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện!

Nguyễn Ngọc Long (sinh năm 1983, quê Hải Phòng) là một chuyên gia truyền thông, nổi bật với vai trò sáng lập Truyền thông Trăng Đen vào năm 2013 - câu lạc bộ đầu tiên dành cho những người yêu thích truyền thông xã hội tại Việt Nam.

Anh có kinh nghiệm làm việc tại các tập đoàn lớn, tham gia thực hiện nhiều chương trình truyền thông như Đồng ca vì công lý và Ôm ấp Ninh Kiều.

Ngoài việc đào tạo và tư vấn cho nhiều tổ chức, anh còn là diễn giả tại các sự kiện công nghệ và truyền thông như Vietnam Web Summit và Google X Day. Nguyễn Ngọc Long cũng là một blogger có uy tín, thường xuyên chia sẻ quan điểm về các vấn đề xã hội trên các tờ báo lớn.

KayC là ai mà được Kiên Ứng, Yanbi gật đầu đồng hành? Dù là cái tên còn mới với công chúng, KayC lại được những đàn anh gạo cội như Kiên Ứng, Yanbi đặt niềm tin khi đầu tư mạnh cho album đầu tay THE ONE.

MC Đại Nghĩa xin lỗi, khán giả phản ứng ra sao? Dù chân thành nhận lỗi về việc sử dụng xe cứu thương đến sự kiện ra mắt phim 'Âm dương lộ', nhưng MC Đại Nghĩa vẫn bị nhiều người chỉ trích vì thiếu cẩn trọng.

Khán giả đồng loạt tẩy chay phim ‘Âm dương lộ’ vì PR lố Việc ê kíp phim ‘Âm dương lộ’ dùng xe cứu thương, bật còi hú chở dàn diễn viên đến buổi họp báo gây náo loạn đã khiến nhiều khán giả bức xúc, tuyên bố tẩy chay.