Qian Hongyan sinh năm 1996 tại tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Năm lên 4 tuổi, cô bé gặp một tai nạn giao thông nghiêm trọng khi bị xe tải cán qua đôi chân. Đứng trước tình huống này, bác sĩ buộc phải cắt cụt 2 chân của cô bé để bảo vệ tính mạng, đồng nghĩa Qian phải trở thành một người khuyết tật suốt phần đời còn lại. 

Thời gian sau đó, cô bé được cộng đồng mạng đất nước tỉ dân biết đến nhiều hơn khi xuất hiện với hình ảnh "cô bé bóng rổ". Gia đình Qian vì không có tiền để mua chân giả cho con, nên ông nội đã nảy ra sáng kiến cắt quả bóng rổ cũ và đặt xuống phần thân dưới cho cô bé. Thêm vào đó là 2 miếng gỗ có tay cầm, Qian dùng để di chuyển mà không cần đến sự hỗ trợ từ bất kỳ ai.

Hình ảnh lạc quan của "cô bé bóng rổ" khiến nhiều người xúc động.

Dù chịu cảnh khiếm khuyết nhưng Qian khi ấy vẫn còn là một đứa trẻ, vẫn muốn nô đùa cùng chúng bạn.

Hình ảnh "cô bé bóng rổ" không chịu khuất phục cuộc đời, với nụ cười tươi rói trở thành biểu tượng cho sự kiên trì, vươn lên của không ít người. Cũng chính nhờ hình ảnh này, cô bé nhận được sự chung tay của nhiều nhà hảo tâm, hỗ trợ em đến các trung tâm phục hồi chức năng và được lắp chân giả. 

Tháng 5-2008, Qian quyết định tham gia vào câu lạc bộ bơi dành cho người khuyết tật, sau khi theo dõi Đại hội thể thao toàn quốc dành cho người khuyết tật. Tuy nhiên, hành trình chinh phục "đường đua xanh" của cô bé không có chân chẳng hề dễ dàng khi Qian khó có thể giữ thăng bằng hoặc nổi được trên nước. 

Bơi lội đã tạo ra một Qian Hongyan hoàn toàn khác biệt trước đó.

Không nản lòng, Qian dần dần "thuần phục" được những kỹ năng cần có. HLV Zhang Honghu nhận thấy tài năng của cô bé, đã nhiều lần tìm đến gia đình để động viên và bày tỏ mong muốn đào tạo Qian trở thành một vận động viên chuyên nghiệp. Cha mẹ cô bé lo lắng con gái phải chịu nhiều vất vả nếu theo đuổi sự nghiệp thể thao, nhất là khi chịu nhiều tổn thương sau tai nạn nên đã không đồng ý. Sau cùng, họ đã chấp thuận. 

Trở ngại lớn nhất của Qian chính là không có đôi chân, vốn được xem là "bánh lái" của cơ thể. Vì vậy, vị HLV này đã tạo hẳn một giáo án huấn luyện chuyên biệt dành cho Qian. 

Cô bé được truyền thông nhắc đến nhiều hơn sau khi nỗ lực vượt qua những rào cản.

Mỗi ngày, cô gái bé nhỏ dầm mình dưới nước không dưới 4 tiếng và bơi không ít hơn 10.000m. Nỗ lực hết mình đó đã giúp Qian có thể làm chủ được cơ thể khi ở dưới nước, đồng thời tốc độ bơi của cô cũng được cải thiện đáng kể. 

Những thành tích của Qian tăng dần từ cấp tỉnh cho đến cấp quốc gia. Thậm chí, trong kỳ đại hội Paralympic, Qian đều ít nhất đạt một thành tích cá nhân và trở thành câu chuyện truyền cảm hứng cho hàng triệu trẻ em gặp khiếm khuyết cơ thể như cô. 

Qian đạt được nhiều thành tích tại các kỳ Paralympic trước khi giải nghệ.

Với nàng "kình ngư không chân", cô cho biết: "Ngoài giờ học, tôi không thể chạy nhảy như bạn bè của mình. Thế nhưng khi ở dưới nước, mọi người đều như nhau. Và tôi xem đây là một trong những lý do khiến mình thích bơi lội đến vậy". 

Hiện tại, Qian đã giải nghệ và đang trên hành trình trở thành một huấn luyện viên để có thể giúp đỡ những thế hệ vận động viên khuyết tật tiếp theo. Qian đồng thời cũng đảm nhận một công việc trong hội khuyết tật tại quê nhà.