Anime Nhật Bản tăng trưởng kỷ lục nhờ doanh thu nước ngoài

Báo cáo mới nhất từ Hiệp hội Hoạt hình Nhật Bản (AJA) đã xác nhận khán giả toàn cầu hiện là động lực tăng trưởng chính, và là thị trường lớn nhất của ngành công nghiệp anime.

Trong bối cảnh ngành giải trí toàn cầu đang chứng kiến sự bùng nổ của nội dung kỹ thuật số, ngành công nghiệp hoạt hình Nhật Bản - hay còn gọi là anime - tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu với tốc độ tăng trưởng ấn tượng.

Anime Nhật Bản tăng trưởng kỷ lục nhờ doanh thu nước ngoài

Theo báo cáo mới nhất từ Hiệp hội Hoạt hình Nhật Bản (AJA) được trình bày tại TIFFCOM (*), năm 2024 đánh dấu một cột mốc quan trọng khi tổng doanh thu đạt kỷ lục 25 tỉ USD (khoảng 3,8 nghìn tỉ yen Nhật), tăng 14,8% so với năm trước.

Điều đáng chú ý là sự chuyển dịch mạnh mẽ sang thị trường quốc tế, nơi doanh thu nước ngoài chiếm tới 56% tổng thu nhập, tương đương 14,25 tỉ USD. Con số này không chỉ phản ánh sức hút toàn cầu của anime mà còn nhấn mạnh vai trò của các nền tảng streaming như Netflix và Crunchyroll trong việc thúc đẩy sự lan tỏa.

Trong khi đó, doanh thu nội địa tại Nhật Bản chỉ đạt 10,97 tỉ USD, chiếm 44% và gần như không thay đổi so với năm 2023 (khi chiếm 49%). Nếu loại trừ yếu tố nước ngoài, ngành công nghiệp này sẽ chỉ duy trì mức ổn định thay vì tăng trưởng vượt bậc.

Sự vượt trội của doanh thu quốc tế bắt đầu từ năm 2020, khi đại dịch COVID-19 thúc đẩy nhu cầu giải trí tại nhà, và các nền tảng streaming toàn cầu đẩy mạnh phân phối anime.

Đây là minh chứng cho sức sống bền vững của anime: không chỉ là phim hoạt hình, mà còn là một hiện tượng văn hóa kết hợp yếu tố kể chuyện sâu sắc, thiết kế nhân vật độc đáo và chủ đề đa dạng từ fantasy đến sci-fi, thu hút khán giả mọi lứa tuổi.

Tuy nhiên, phần lớn doanh thu nước ngoài hiện nay đến từ việc cấp phép cho các dịch vụ streaming, cho thấy tiềm năng chưa được khai thác hết ở các mảng phụ như hàng hóa (merchandising) và sự kiện.

Một điểm sáng nổi bật là sự gia tăng của các sự kiện anime quốc tế: hiện có khoảng 160 sự kiện diễn ra tại 50 quốc gia, và con số này đang không ngừng tăng. Điều này phản ánh sự thành công trong "xuất khẩu văn hóa" của Nhật Bản, tương tự như cách K-pop đã chinh phục thế giới.

Chính phủ Nhật Bản cũng đang hỗ trợ mạnh mẽ qua chiến lược "New Cool Japan", đặt mục tiêu đạt 130 tỉ USD cho anime và các phương tiện liên quan vào năm 2033.

Chiến lược này không chỉ tập trung vào sản xuất mà còn nhấn mạnh vào việc xây dựng cộng đồng fan toàn cầu, giúp anime vượt qua rào cản ngôn ngữ và văn hóa.

Về các dự án cụ thể, báo cáo nhấn mạnh những thành công gần đây như bộ phim hoạt hình ChaO của Studio4℃, bộ phim đã giành Giải thưởng Ban giám khảo ở hạng mục phim truyện tại Liên hoan phim Hoạt hình Quốc tế Annecy năm nay - một trong những sự kiện uy tín nhất thế giới.

ChaO được lên kế hoạch phát hành rạp tại hơn 20 quốc gia, chứng tỏ khả năng cạnh tranh của anime Nhật với các sản phẩm Hollywood.

Bên cạnh đó, Bandai Namco đang mở rộng thương hiệu Gundam - biểu tượng của mecha anime với lịch sử hơn 40 năm - ra thị trường toàn cầu, trong khi Toho Global đẩy mạnh Godzilla, kết hợp giữa phim hoạt hình và live-action để thu hút fan quái vật khổng lồ.

Những ví dụ này cho thấy anime đang đa dạng hóa, từ phim nghệ thuật như ChaO đến franchise thương mại lớn, giúp ngành công nghiệp thích ứng với sở thích đa dạng của khán giả quốc tế.

Những thách thức của anime

Tuy nhiên, ngành công nghiệp anime cũng đối mặt với thách thức vì sự phụ thuộc vào việc cấp phép có thể dẫn đến rủi ro khi thị trường streaming bão hòa.

Theo Megumi Onouchi, thành viên ủy ban AJA và CEO của HumanMedia Inc., "Doanh thu nước ngoài đang tăng cao và chưa đạt đỉnh. Chúng tôi tin rằng nó có tiềm năng mở rộng đến nhiều thị trường hơn".

Bà nhấn mạnh nhu cầu các công ty Nhật Bản tham gia sâu hơn vào hoạt động kinh doanh thứ cấp tại nước ngoài, như bán hàng hóa và tổ chức sự kiện, để đa dạng hóa nguồn thu và giảm rủi ro.

Đây là cơ hội để anime học hỏi từ Disney hay Marvel, nơi merchandising chiếm tỉ lệ lớn trong doanh thu tổng thể.

Sự tăng trưởng của ngành hoạt hình Nhật Bản không chỉ là con số mà còn là câu chuyện về sức mạnh văn hóa mềm. Với đà này, anime có thể trở thành "vàng đen" mới của Nhật Bản, nhưng cần có một chiến lược dài hơi để duy trì đà tăng trưởng trong tương lai.

(*) TIFFCOM là viết tắt của Tokyo International Film Festival Content Market - "Chợ dự án và phim truyền hình" (Content Market), một sự kiện quan trọng được tổ chức liên kết với Liên hoan phim quốc tế Tokyo (TIFF).

Đây là một nền tảng quốc tế tập trung vào phim ảnh, truyền hình và hoạt hình, nơi các nhà sản xuất và người mua từ khắp nơi trên thế giới gặp gỡ để thảo luận về kinh doanh, hợp tác và quảng bá sản phẩm.