Thống kê cho thấy có khoảng 690 triệu người trên thế giới bị cao huyết áp. Hoa Kỳ mà nhiều người coi là “thiên đường” có khoảng 50 triệu người lên tăng- xông. Ở Á Châu, tỉ lệ cao huyết áp lên đến 10 tới 15 phần trăm dân số. Nếu tính theo tỉ lệ thì nước ta có khỏang 10% người >20 tuổi bị cao huyết áp, qủa là một con số không nhỏ.

Cao huyết áp ăn gì ? 

Bạn bị cao huyết áp, ngòai thuốc thì thay đổi thói quen ăn uống và  lối sống là vấn đề quan trọng. Các nhà khoa học ở Mỹ  đề ra một phép ăn uống mới toe gọi là DASH (Dietary Approaches Stop Hypertension) đề cao vai trò của ăn uống trong việc chặn đứng hoặc hạn chế bệnh cao huyết áp. Trong phạm vi bài này, xin được sơ lược phương pháp DASH theo phong cách Việt Nam để các bạn đã hoặc "mém" lên huyết áp thử áp dụng. 

Hạn chế muối:

Có một nghịch lý là những người cao huyết áp lại khoái ăn mặn. Họ ăn đồ kho, nhưng nếu bác sĩ khuyên kiêng thì chuyển sang luộc rau, chấm nước mắm thật mặn và thanh minh rằng: đó là mắm chứ không phải muối! 

Tổ chức y tế thế giới khuyến cáo rằng: người cao huyết áp chỉ nên ăn 5-6g muối/ ngày, bao gồm cả muối trong các loại mắm và những trái cây bà con mình chấm muối ớt. Tại sao vậy? Bởi muối và nước như “người tình”, muối đi tới đâu sẽ kéo nước theo tới đó, và làm huyết áp tăng cao. Bạn đừng quên rằng những thực phẩm chế biến sẵn như giò, chả, các món tẩm ướp đã được đưa vào một lượng muối nhất định. Ngay cả trong bánh mì cũng có muối. Nếu ta “kiêng” bằng một ổ bánh mì kẹp cá hộp thì lượng muối đưa vào cơ thể đã gần đủ cho một ngày.

Ăn rau củ quả:

Chúng ta có cả “rừng” rau củ quả mà người cao huyết áp tha hồ lựa chọn cho bữa ăn của mình.

- Rau cần tây: Có tác dụng lợi tiểu, rất tốt cho người cao huyết áp. Bạn có thể dùng 60-70g cần tây, rửa sạch ép lấy nước uống mỗi lần, ngày 3 lần. Nếu thấy khó uống lại được bà xã siêng năng thì dùng 300g cần tây +200g táo tàu nấu ăn suốt ngày. Đây là bài thuốc lợi tiểu, an thần giúp giảm huyết áp. 

- Cải bó xôi được phong là “hòang tử của các lọai rau” bạn có thể dùng 200 g nấu vừa chín, ăn cả nước lẫn cái. Mới đây các nhà nghiên cứu Australia còn tìm thấy cải bó xôi chứa acid folic , chẳng riêng người cao huyết áp mà các bà bầu nên ăn rau này thường xuyên. Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge (Mỹ) còn tận dụng khả năng tạo xung điện trong quá trình quang hợp của cải bó xôi để điều trị bệnh thoái hóa điểm vàng ở mắt. Cao huyết áp mà mắt hơi mờ nên ăn cải bó xôi mỗi ngày, ăn càng nhiều càng tốt.

- Mộc nhĩ (nấm mèo) trắng 10 g, mộc nhĩ đen 10 g. Hai thứ ngâm nước ấm cho nở hết rồi làm sạch, đem chưng cách thủy với nước và chút đường phèn cho dễ nuốt (đừng lạm dụng đường), dùng cho người tăng huyết áp, vữa xơ động mạch, rối loạn lipid máu...

- Cà rốt:  không chỉ có bêta carôten làm sáng mắt, cà rốt  còn chứa một lượng insulin, làm giảm 1/3 đường trong máu, là thực phẩm lý tưởng cho người bị bệnh tiểu đường lại  rất tốt với người bị cao huyết áp. Bạn có thể dùng 200g cà rốt ép lấy nước uống, ngày 3 lần.

- Râu ngô (bắp): ai cũng biết râu bắp có tác dụng lợi tiểu hạ huyết áp. Bạn dùng 200g râu bắp nấu nước uống suốt ngày. Nếu muốn thành món ăn thì dùng râu bắp nấu chung với 100g thịt nghêu, ăn hết cả cái lẫn nước vừa ngon vừa giảm huyết áp.

- Trà xanh: dùng 100g lá trà xanh, rửa sạch giã nát hòa với 200ml nước, lọc rồi uống mỗi buổi sáng. Trà xanh vừa có tác dụng lợi tiểu vừa giảm mỡ. Món này rẻ tiền, dễ kiếm (hơi khó uống nhưng đừng cho thêm đường).

Buổi tối nếu bạn chộn rộn, khó ngủ có thể mua chừng 50 g hạt muồng (thảo quyết minh) sao vàng hạ thổ rồi nấu nước uống. Thảo quyết minh rẻ tiền nhưng là thức uống vừa lợi tiểu, an thần nên hạ huyết áp. Sang hơn thì dùng 10-15 hạt sen tươi nấu chín ăn cả nước lẫn cái. Giấc ngủ êm dịu, tỉnh dậy với cái đầu sảng khoái sẽ làm hạ huyết áp...

Sau ăn, uống là tập luyện. Nhiều người lầm rằng cao huyết áp thì đừng có tập kẻo “nó” lên. Tổ chức y tế Thế giới khuyên những người bị lên huyết áp hãy đi bộ. Lúc đầu đi chậm, sau tăng dần lên. Mục đích đi bộ là để giúp máu lưu thông, tim đập nhanh đẩy máu điều hòa khắp cơ thể. Vừa đi vừa hít thở  không khí trong lành  làm tăng oxy trong não, giống như nằm phòng oxy cao áp. Những chiến hữu có cái bụng tích mỡ càng cần đi bộ để đánh xẹp chúng, bởi béo bụng sẽ làm tăng tiết angiotensin II làm huyết áp tăng thêm.

Cao huyết áp là “kẻ giết người thầm lặng” đôi khi không có triệu chứng nên việc đo huyết áp thường xuyên, duy trì chế độ ăn uống và lối sống đúng trở thành quan trọng. Nếu bạn đang là bạn thân của rượu bia, được thông báo là cao huyết áp thì nên chia tay với chúng để tránh một ngày vợ con phải “vô cùng thương tiếc”. Bác sĩ xin nhắc lại một câu “thắt lưng càng dài, cuộc đời càng ngắn” để gửi đến các chiến hữu béo bụng.