AI có đang thay thế các nhà làm phim hoạt hình?

Từ Pixar đến Disney, AI đang len lỏi ngày càng nhiều vào ngành công nghiệp hoạt hình, nhưng liệu nó có thực sự thay thế họa sĩ diễn hoạt?

Trong thế giới hoạt hình, nơi những nhân vật sống động và câu chuyện cảm xúc được vẽ nên bằng mồ hôi và công sức của những họa sĩ diễn hoạt (animator). Thế nhưng tất cả đều đang e ngại trước công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI).

"Công nghệ AI có đang thay thế animator?" là câu hỏi không chỉ khiến giới họa sĩ lo lắng, mà còn khơi dậy những cuộc tranh luận sôi nổi về tương lai của ngành công nghiệp này. Một animator thường dành hàng giờ để vẽ từng khung hình, thổi hồn vào từng cử chỉ của nhân vật, nhưng nay mọi công đoạn đó đã được hỗ trợ bởi AI. Liệu điều này có phải là hồi kết cho vai trò của con người trong ngành hoạt hình?

AI đang thay đổi ngành hoạt hình như thế nào?

AI đã và đang len lỏi sâu vào quy trình sản xuất hoạt hình, mang lại những lợi ích rất tích cực. Theo các chuyên gia, AI không chỉ tự động hóa các công việc lặp lại mà còn mở ra cánh cửa cho sự sáng tạo mới mẻ.

Chẳng hạn các công cụ như Adobe Firefly hay Runway ML cho phép tạo ra các mô hình nhân vật 3D từ một hình ảnh duy nhất, hoặc tự động hóa việc tạo khung hình trung gian (in-betweening) - một công việc tốn rất nhiều giờ lao động thủ công. Jeffrey Katzenberg, cựu CEO của DreamWorks Animation, từng dự đoán rằng AI có thể thay thế đến 90% công việc của animator trong vòng vài năm tới.

Điều này nghe có vẻ đáng báo động, nhưng thực tế AI đang giúp các studio như Pixar hay Disney tối ưu hóa quy trình, chẳng hạn như sử dụng Neural Style Transfer để tạo hiệu ứng lửa cho nhân vật trong phim Elemental, giúp tiết kiệm thời gian mà vẫn giữ được sự chân thực.

AI giúp animator tập trung vào phần cốt lõi - kể chuyện và truyền tải cảm xúc. Một khảo sát từ Cartoon Brew chỉ ra rằng AI có thể ảnh hưởng đến 204.000 việc làm của ngành hoạt hình trong ba năm tới, chủ yếu là các công việc cơ bản như rigging hay motion capture.

Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với làn sóng mất việc hàng loạt, thay vào đó nó mở ra cơ hội cho các animator nâng cao kỹ năng, tạo ra những tác phẩm phức tạp hơn, như môi trường ảo sống động trong game hoặc phim 3D. Hình dung một animator trẻ, từng vật lộn với một đống deadline, nay có thể thử nghiệm ý tưởng mới chỉ trong vài phút. Đó là sức mạnh thuyết phục của AI, biến giấc mơ sáng tạo thành hiện thực nhanh chóng hơn bao giờ hết.

Những mặt trái và nỗi lo về sự thay thế

Nhiều animator lo sợ AI sẽ "cướp" việc làm, đặc biệt với các vị trí entry-level (người mới). Một họa sĩ chia sẻ trên X: "AI đang thay thế vai trò mà một họa sĩ được trả lương để làm, như thiết kế tiêu đề phim, thay vì thuê cả đội ngũ animator".

Điều này đồng nghĩa với việc những giờ phút đổ mồ hôi, những nét vẽ đầy cảm xúc nay có thể bị thay thế hoàn toàn bằng một thuật toán lạnh lùng. Hơn nữa, AI vẫn thiếu "linh hồn". Nó có thể tạo hình ảnh đẹp, nhưng khó nắm bắt chiều sâu cảm xúc, như sự tinh tế trong biểu cảm khuôn mặt hay câu chuyện cá nhân đằng sau từng khung hình.

AI thường được huấn luyện từ dữ liệu của họa sĩ mà không xin phép, dẫn đến tranh cãi về quyền sở hữu trí tuệ. Một bài viết trên Medium nhấn mạnh: "AI có thể hỗ trợ, nhưng không thể thay thế sự sáng tạo và cảm xúc chân thực của con người".

Nếu AI sản xuất hàng loạt nội dung "rẻ tiền" và thiếu chiều sâu, ngành hoạt hình có nguy cơ bị tràn ngập bởi những tác phẩm vô hồn, làm giảm giá trị nghệ thuật. Minh chứng cụ thể, hiện nay trên TikTok và các nền tảng mạng xã hội khác có rất nhiều clip hoạt hình ngắn được làm hoàn toàn bằng AI, với nội dung vô tri và không mang đến giá trị gì cho người xem.

Con người vẫn là trung tâm, hãy hợp tác thay vì đào thải

May mắn thay, hầu hết các chuyên gia đồng ý rằng AI sẽ không thay thế hoàn toàn animator. Thay vào đó, nó là công cụ bổ trợ, giống như cách máy ảnh không thay thế nhiếp ảnh gia mà mở rộng nghệ thuật nhiếp ảnh. Kevin He từ DeepMotion AI khẳng định: "Con người vượt trội ở việc truyền tải cảm xúc và kể chuyện, điều AI chưa thể làm được".

Các công cụ như Blender hay Autodesk Maya sử dụng AI để hỗ trợ rigging và rendering, giúp animator tiết kiệm thời gian cho sự sáng tạo của mình.

Để thích nghi, animator cần học hỏi nhiều hơn với AI, phát triển kỹ năng kể chuyện và chuyên môn hóa ở lĩnh vực như character animation (diễn hoạt nhân vật), nơi cảm xúc con người là yếu tố quyết định. Như một bài viết trên Myth Studio nhấn mạnh: "AI sẽ thay đổi cách làm việc, nhưng không thay thế con người".

AI đang cách mạng hóa ngành hoạt hình, mang lại hiệu quả và sự sáng tạo mới mẻ, nhưng không thể thay thế trái tim và trí tưởng tượng của con người. Đây là lúc để chúng ta và công nghệ xem nhau như một người bạn, thay vì kẻ thù, để tiếp tục vẽ nên những giấc mơ sống động.