Không phải nóc mà là chép!

Sang chấn đầu tiên, người ta nguy kịch không phải từ con cá nóc chết bảy còn ba, mà từ chú chép lành hiền, có khi đang nằm trên đĩa ăn nhiều người lúc này.

Mật cá độc chỗ nào?

Mật cá thủ ác hẳn là thứ cần mổ xẻ trước tiên. Đại để dịch mật, bất kể chủng loài, cơ bản chứa acid mật, muối mật... Hầu hết lành hiền, xấu bụng chăng ở đám acid mật. 

Cyprinol sulfate 

Riêng mật cá, hay gieo vạ là độc tố cyprinol sulfate, một acid mật. Riêng họ nhà chép (cyprinidae) chơi trội có hơn 90% cyprinol sulfate trong túi mật. Cyprinol sulfate có trong gan, tụy, mật, ít thấy  trong thịt cá. Là độc tố gây độc lượng lớn, nên chuyện chết người hầu như chỉ xảy ra ở mấy vị  ăn gan uống mật chữa bệnh, nhắm rượu, hơn là các thực khách thưởng thức món cá.

Cá càng nặng ký càng nguy. Xơi nhầm mật cá trắm 3 kg đoan chắc dính độc nặng. Cyprinol sulfate bền với nhiệt, nên nấu chín cũng không thoát họa .

Họ nhà chép  

Xem cho biết, cyprinidae là họ cá nước ngọt đông đúc với hơn 2000 loài. Đăng ký hộ tịch tại Việt Nam là mấy chú chép, trắm cỏ, trắm đen, ét, mè, trôi, diếc ,hô ...

Không để dập mật

Như đã trấn an, nếm phải bã mật ít xảy ra với món cá bày trên đĩa, trừ khi nghiệp quật qua sơ suất nội trợ. Đề phòng, các bà đi chợ nên chịu khó chọn cá tươi, không dập mật, không vỡ bụng. Lên thớt cần khéo và nhẹ tay bốc trọn bộ lòng, cá lớn càng phải khẽ khàng. Lỡ tay làm dập mật cần rửa đi rửa lại, lượt bỏ phần thịt dính mật, không chắc thì cho qua nguyên con.

Dành cho người tỉ mỉ, túi mật họ nhà chép, trắm  nằm ở bụng dưới, gần vây bụng.

Triệu chứng ngộ độc

Ngộ độc mật cá, nhẹ chỉ đau bụng, nôn, tiêu chảy, tiểu tiện bình thường. Nặng có thể suy đa tạng, đặc biệt thận, gan, hôn mê, co giật và tử vong. Thiểu niệu, vô niệu là chỉ dấu thận gặp nguy.

Mật là phương trị bệnh đỉnh!

Thật ra không phải sợ mất mật vì mật, bởi từ lâu chúng là một phương trị bệnh đỉnh của Y học cổ truyền. Người ta dùng mật chữa hen suyễn, bệnh tiêu hóa, gan, tiêu viêm, lợi mật, chấn thương, máu tụ, mỡ máu, đường huyết, phụ khoa, co giật, tăng cường sinh lý...

Nhiều người hẳn biết danh như mật gấu (hùng đởm), trăn (nhiêm xà đởm), cá trắm (thanh ngư mật), ngưu  hoàn (sỏi mật trâu bò)... Tất nhiên mật trị bệnh có liều có lượng. Còn phải kể  cocktail rượu pha mật ba ba, rùa, rắn, bò tót, khỉ của mấy ông nhậu, nhằm mạnh gân cường cốt hay xiển dương thanh thế trên giường ...

Mật độc cả làng

Nhân tiện biết thêm vài độc tố mật không phải dạng vừa như mật gấu chó, mật vịt (acid chenodeoxycholic), mật cóc (bufotoxin, catecholamin,indolealkylamin)...

Độc vương tetrodotoxin

Nói đến độc mà không kể độc vương cá nóc là thiếu sót lớn. So vai vế thì cyprinol sulfate xách dép tetrodotoxin, độc tố cá nóc. Không như  mấy chú trắm, tetrodotoxin sờ đâu cũng có từ gan, thận, tụy, cơ quan sinh sản, mắt, mang, da , máu con cá, trừ thịt ra .