Nhiều phương tiện truyền thông trên thế giới đều đăng tin tưởng niệm ông, với tư cách là đạo diễn phim hoạt hình "Tom và Jerry". Thật ra, Gene Deitch cũng là họa sĩ hoạt hình, họa sĩ truyện tranh, họa sĩ minh họa,...
Ông từng làm đạo diễn nhiều bộ phim hoạt hình khác nhau, như “Tom và Jerry”, “Thuỷ thủ Popeye”,… Trong đó, phim “Munro” do Deitch làm đạo diễn đã được trao giải Oscar phim hoạt hình ngắn xuất sắc vào năm 1961. Đó cũng là giải Oscar đầu tiên dành cho một phim hoạt hình ngắn được sản xuất bên ngoài nước Mỹ. Cụ thể, “Munro” đã ra đời ở Tiệp Khắc, do Deitch là người Mỹ gốc Séc, đã định cư ở Tiệp Khắc từ thập niên 1960. (Cộng hòa Séc hiện nay kế thừa Tiệp Khắc về mặt pháp lý.)
Mấy ngày qua, có quá nhiều báo nước ngoài nhắc tới cụ Gene Deitch là đạo diễn của "Tom & Jerry", thay vì là đạo diễn của “Munro”. Đó là điều dễ hiểu, vì bộ phim ngắn ấy tuy đoạt giải Oscar nhưng không phải là… phim bộ nhiều tập, và cũng chẳng được yêu mến bằng loạt phim Mèo Tom và Chuột Jerry trên khắp thế giới.
Tuy vậy, gọi cụ Deitch là đạo diễn "Tom và Jerry" là… không chính xác. Kể cả có gọi cụ là đạo diễn "Tom và Jerry" ở thập niên 1960 cũng không chính xác nốt. Vì Gene Deitch chỉ làm đạo diễn của vỏn vẹn 13 tập phim hoạt hình ngắn Mèo Tom và Chuột Jerry, chỉ trong thời gian chưa tới một năm rưỡi, hồi 1961 - 1962.
Cũng như nhiều thương hiệu nhượng quyền khác, phim hoạt hình Mỹ "Tom và Jerry" có nhiều thể loại khác nhau, gồm phim hoạt hình ngắn và các phần phụ (năm loạt phim truyền hình, như "The Tom and Jerry Show", "Tom & Jerry Kids", "Tom và Jerry Tales",...), phim dài (phim dài đầu tiên là "Tom và Jerry: The Movie", năm 1992),...
Nhìn suốt chiều dài 80 năm lịch sử của phim hoạt hình Mèo Tom và Chuột Jerry, có tới… mười giai đoạn sản xuất khác nhau, với nhiều đạo diễn và một số xưởng phim khác nhau. Thời kỳ đầu tiên bắt đầu trong những năm 1940 – 1958, và hiện đang ở thời kỳ thứ mười (từ năm 2006 đến nay).
Thời mở đầu kéo dài những 18 năm liền nơi hãng Metro-Goldwyn-Mayer (MGM), với 114 phim hoạt hình ngắn "Tom và Jerry" do đạo diễn William Hanna và tác giả kịch bản Joseph Barbera thực hiện, Fred Quimby sản xuất.
Mèo Tom và Chuột Jerry tập trung vào chủ đề yêu và ghét, có tiết tấu nhanh, mạnh mẽ và... bạo lực trong thời kỳ Hanna và Barbera này. Họ đã được trao 7 giải Oscar cho phim hoạt hình ngắn hay nhất, vượt qua số giải thưởng mà loạt phim "Silly Symphonies" của hãng Walt Disney từng đoạt được ở hạng mục này.
Tuy vậy, sự phát triển của truyền hình trong những năm 1950 đã làm giảm doanh thu từ các buổi chiếu phim ở hệ thống các rạp xi nê, khiến xưởng hoạt hình MGM phải cắt giảm ngân sách cho “Tom và Jerry”, cuối cùng đã đi tới quyết định… ngừng sản xuất loạt phim ngắn này. Bộ đôi Hanna và Barbera bị sa thải, sau đó lập hãng phim Hanna - Barbera Productions riêng của họ.
Năm 1961, hãng MGM đã hồi sinh nhượng quyền thương mại “Tom và Jerry”, ký hợp đồng với hãng phim hoạt hình châu Âu Rembrandt Films để sản xuất 13 phim ngắn “Tom và Jerry” tại Praha, Tiệp Khắc, do Gene Deitch làm đạo diễn, và William L. Snyder là nhà sản xuất.
Đạo diễn Deitch đã viết hầu hết các kịch bản "Tom và Jerry" thời đó. Hiệu ứng âm thanh do nhà soạn nhạc điện tử Tod Dockstader cùng... đạo diễn Deitch thực hiện. Phần lớn các hiệu ứng giọng nói trong các phim "Tom và Jerry" của Deitch đến từ Allen Swift và... Deitch.
Nhóm Deitch và Snyder chỉ được coi một số tập "Tom và Jerry" ở thời ban đầu. Hơn nữa, ngân sách làm phim của họ bị bó hẹp trong chỉ 10.000 USD, so với thời Hanna - Barbera có khoảng 50.000 USD cho mỗi tập Tom và Jerry. Trong bối cảnh đó, Deitch đã tạo ra các phim “Tom và Jerry” theo phong cách... "siêu thực trong tự nhiên", dù đó chẳng hề là ý định của ông.
Ở thời Hanna – Barbera, chuyện Mèo và Chuột thường diễn ra ở bên trong và bên ngoài một ngôi nhà. Tuy vậy, qua thời kỳ thứ hai, 13 phim “Tom và Jerry” của Deitch lại chọn các địa điểm... kỳ lạ hơn, như trên một chiếc tàu săn cá voi hồi thế kỷ 19, trong rừng rậm ở Nairobi, hay nơi một đô thị Hy Lạp thời cổ đại, hoặc ở miền Tây hoang dã của Hoa Kỳ.
Các phim hoạt hình Mèo, Chuột ấy còn hạn chế, bị "giật" trong chuyển động, so với các chuyển động mượt mà hơn trong thời kỳ Hanna - Barbera.
Đặc biệt, 13 phim của Deitch nằm trong số ít phim hoạt hình “Tom và Jerry” không có câu "Made In Hollywood, U.S.A." ở cuối phim, và cũng bỏ qua vị trí của xưởng sản xuất, do xưởng của ông nằm ở Tiệp, trong khối Đông Âu lúc đó.
Sau khi 13 phim ấy được hoàn thành, hãng MGM đã sa thải Joe Vogel - người đứng đầu sản xuất. Vogel chính là người đã chọn Deitch và nhóm của ông sản xuất “Tom và Jerry” ở giai đoạn này. Sau khi Vogel rời đi, MGM cũng không gia hạn hợp đồng với nhóm Deitch. Tập cuối trong 13 phim ngắn ấy, "Carmen Get It!" được phát hành vào ngày 21-12-1962.
Theo nhiều nhà phê bình, loạt 13 phim của Deitch là… “tồi tệ nhất” trong tổng số sản phẩm Mèo Tom và Chuột Jerry từ đầu tới nay. Sau đó hơn nửa thế kỷ, đạo diễn Gen Deitch nói rằng, do nhóm thiếu kinh nghiệm, và cũng vì ngân sách thấp, họ “hầu như không có cơ hội thành công khi sản xuất ‘Tom và Jerry’ vào đầu những năm 1960”.
Điều trớ trêu là bất chấp những chỉ trích của giới chuyên môn, một số người hâm mộ đã viết những lá thư cổ vũ đạo diễn Gene Deitch, rằng các phim “Tom và Jerry” của ông là… sở thích cá nhân của họ, do tính chất... “kỳ quặc và siêu thực” của chúng.
Các phim Mèo, Chuột ấy của Deitch không nhận được bất cứ đề cử nào cho giải Oscar, nhưng lại thành công về… thương mại hết sức ấn tượng. Năm 1961, “Tom và Jerry” trở thành loạt phim hoạt hình ngắn có doanh thu cao nhất thời bấy giờ. Thành công này được lặp lại một lần nữa vào năm 1962, tiếp đà cho “Tom và Jerry” giữ vị trí ấy trong suốt 16 năm liền.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận