Kích động đốt, và lửa đã bùng lên…

Theo Hãng tin BBC, cuối tuần rồi đã có ít nhất ba vụ cháy tại các cột phát sóng ở Birmingham, Liverpool và Melling tại vùng Merseyside bên nước Anh. 

Đêm thứ sáu 3 tháng 4, ngay trước 11 giờ tối, nhiều cuộc gọi khẩn cấp đã báo về một vụ cháy ở Liverpool, gần đường cao tốc M57. Cảnh sát Merseyside cho biết đang điều tra về vụ cháy một chiếc hộp viễn thông ở Aigburth, ngoại ô thành phố Liverpool.

Cột phát sóng 5G bốc cháy ở Birmingham (Getty Images)

Với vụ cháy ở thành phố Birmingham có liên quan tới một tháp viễn thông, Sở cứu hỏa West Midlands chưa xác định được nguyên nhân, cũng chưa xác nhận đó có phải là cột phát sóng 5G.

Dịch vụ Cứu hỏa và Cứu hộ Merseyside cho biết họ cũng đang điều tra về một vụ cháy ở cột phát sóng 5G tại làng Melling, phía bắc Liverpool, cũng vào ngày 3 tháng 4. 

Mạng di động được xếp loại là cơ sở hạ tầng quốc gia quan trọng ở Anh, nhưng trên Facebook đã có một nhóm được đặc biệt tạo ra để khuyến khích mọi người… đốt các tháp 5G. Nhóm Facebook này quảng bá cho một thuyết âm mưu, rằng sự lây lan của virus Covid-19 gắn liền với công nghệ 5G. Các thành viên của họ được khuyến khích cung cấp các video quay cảnh họ phá huỷ những thiết bị viễn thông liên quan. Ngay cả đoạn video về cột điện thoại 20m bốc cháy ở Birmingham hôm thứ sáu tuần rồi cũng đã được lan truyền rộng rãi trên Facebook, kèm theo những tuyên bố hướng tới những người biểu tình chống 5G.

Peter Clarke, một chuyên gia về cơ sở hạ tầng mạng di động ở Anh, đã báo cáo về nhóm đó với Facebook, nhưng thoạt đầu Facebook đã không gỡ bỏ trang liên quan. Sau khi trang đó ngày càng thu hút sự chú ý, rốt cuộc nhóm nọ đã bị Facebook xoá bỏ. Tuy vậy, nhiều người khác vẫn có sẵn thông tin sai lệch, và hàng ngàn người vẫn đang khuyến khích những người khác đốt các tháp 5G.
 Tình hình trở nên tệ tới mức các kỹ sư làm việc cho Openreach, nơi cung cấp dịch vụ băng thông rộng gia đình, đã đăng lời cầu xin lên các nhóm chống 5G trên Facebook, yêu cầu “không lạm dụng, không tấn công trên đường phố”, vì họ không tham gia vào việc duy trì mạng di động.

Ông Joe Anderson, thị trưởng Liverpool, tiết lộ với báo The Guardian rằng ông đã báo cáo với cảnh sát Merseyside về những đe doạ, buộc chính quyền phải hạ các cột 5G xuống. 

"Tại Liverpool, những cột phát sóng đó đang được nâng cấp. Hiện đang có một áp lực rất lớn với mạng viễn thông, do rất nhiều người phải ở nhà trong lệnh phong toả để ngăn Covid-19 lây lan, làm gia tăng đột biến việc sử dụng các dịch vụ di động. Đó là lý do tại sao các kỹ sư đang nâng cấp việc phát sóng. Trớ trêu thay, chính những người đang sử dụng công nghệ này lại có thể là những người tin vào những thuyết âm mưu.” - thị trưởng Joe Anderson nói.

Hiện nay, Ofcom - cơ quan quản lý truyền thông ở Anh - đã yêu cầu, và tiếp tục theo dõi các đài truyền hình về việc dừng phát sóng những ý kiến truyền bá các thuyết âm mưu đã lan truyền rộng rãi trên các mạng xã hội.

Vì sao có thuyết âm mưu “5G diệt mọi người”?

Theo tổ chức từ thiện độc lập Full Fact ở Anh, chuyên về kiểm tra thực tế, thuyết âm mưu ấy đã dấy lên sau khi một tờ báo lá cải ở Anh nhấn mạnh các tuyên bố vô căn cứ, rằng mạng 5G là nguyên nhân phát tán virus corona chủng mới, gây ra đại dịch toàn cầu Covid-19.

Full Fact đã liên kết các tuyên bố ấy với hai giả thuyết có nhiều lỗ hổng. Một giả thuyết cho rằng 5G ngăn chặn hệ thống miễn dịch, Giả thuyết kia thì cho rằng virus corona chủng mới, bằng cách nào đó, đang... sử dụng sóng vô tuyến của mạng viễn thông để “liên lạc và tìm chọn các nạn nhân, đẩy nhanh sự lây lan của dịch bệnh”!

Một số nhóm trên mạng xã hội Facebook, và trên mạng Nextdoor ở Anh, có hàng ngàn người tin thuyết âm mưu, rằng virus corona xuất phát từ thành phố Vũ Hán (Trung Quốc), vì đó là một trong những nơi… sớm triển khai mạng 5G. Từ đó, Cô-Na đã lây rất nhanh, tấn công các thành phố, các quốc gia đông dân có sử dụng… mạng 5G. 

Bên cạnh đó, giả thuyết thứ hai hình như dựa vào công trình của một nhà sinh vật học từng đoạt giải Nobel, cho rằng “vi khuẩn có thể tạo ra sóng vô tuyến”. Tuy vậy, đó vẫn là một ý tưởng gây tranh cãi, nằm ngoài các tư tưởng khoa học chính thống.

Ofcom đã cảnh báo các đài truyền hình ở Anh tránh lan truyền tin đồn rằng 5G có liên quan tới virus Covid-19 (AFP)

Có một lỗ hổng lớn trong cả cả hai giả thuyết trên, theo biên tập viên BBC Leo Kelion, phụ trách lĩnh vực công nghệ. Đó là: Covid-19 đang lan rộng ở các thành phố của Anh - những nơi vẫn chưa triển khai mạng 5G, và tại các quốc gia như Nhật Bản, Iran,… vốn chưa áp dụng công nghệ 5G.

Từ năm ngoái, báo New York Times đã có bài viết cảnh báo về các chiến dịch tung tin giả của Nga để làm gia tăng nỗi sợ “sóng 5G gây hại cho sức khỏe”. Thí dụ, mạng lưới truyền hình RT America từng phát sóng một chương trình vào năm 2019, có cảnh một phóng viên RT tuyên bố 5G "có thể giết chết bạn".

Không ít bài đăng của một số người nổi tiếng trên các mạng xã hội, như cô Amanda Holden - một giám khảo của chương trình truyền hình Britain's Got Talent, cũng quảng bá hàng loạt tin giả, rằng các triệu chứng của Covd-19 là do sống gần… cột phát sóng 5G. 

Mặc dù 5G sử dụng các tần số vô tuyến khác nhau so với các thiết bị thế hệ trước, nhưng điều quan trọng là dải sóng liên quan vẫn “không ion hóa”, nghĩa là thiếu năng lượng đủ để phá vỡ các liên kết hóa học trong DNA của các tế bào con người, hòng có thể gây ra thiệt hại.

Trên thực tế, một số người ở Anh vẫn quấy rối cả các công nhân đặt cáp quang để lắp đặt mạng 5G, và tuyên bố rằng: khi 5G được bật, nó sẽ chuyển sang "giết chết mọi người".

Theo Mobile UK, các sự cố liên quan đang gây ảnh hưởng tới nỗ lực duy trì các mạng viễn thông để hỗ trợ mọi người làm việc ở nhà trong thời kỳ phong toả vì dịch bệnh, và cung cấp những kết nối quan trọng cho các bệnh viện, cho các dịch vụ khẩn cấp của những người tiêu dùng dễ bị tổn thương,...
 Giáo sư Steve Powis, giám đốc y khoa của Dịch vụ Y tế quốc gia (NHS), đã lên án những thuyết âm mưu ấy là loại tin giả tồi tệ nhất. "Tôi đã hết sức phẫn nộ, và cảm thấy ghê tởm, rằng mọi người sẽ hành động chống lại chính cơ sở hạ tầng mà chúng ta cần để đối phó với tình trạng khẩn cấp về sức khỏe này. Đây hoàn toàn là thứ rác rưởi, rác rưởi tuyệt đối!” - giáo sư nói.

Bộ Kỹ thuật số, Văn hóa, Truyền thông và Thể thao nước Anh cảnh báo: “Các mối đe dọa, hoặc bạo lực, đối với bất kỳ nhân viên chủ chốt nào, hoặc gây thiệt hại cho các cột viễn thông, phá hoại cơ sở hạ tầng quan trọng, trong trường hợp khẩn cấp quốc gia, sẽ không được dung thứ.”