Olm là loài lưỡng cư – một loại giông đã quen với đời sống trong bóng tối, và mắt của chúng chỉ nằm hờ dưới da, không phát triển thêm. 

Mắt của olm chỉ có thể phát hiện được ánh sáng, và không còn chức năng nào khác. Nói cách khác, loài này gần như mù hoàn toàn, nhưng bù lại bằng khả năng nhạy bén của khứu giác, khả năng nghe và phát hiện chuyển động dưới nước.

Charles Darwin, nhà tự nhiên học, gọi loài này là “phế tích của đời sống cổ đại”

Tại vùng hang động phía Đông Bosnia-Herzegovina, từ 2010 tới 2018, các nhà khoa học ước tính có khoản 26 con olm đang sinh sống, và chúng hầu như… bất động.

“Đa số những cá thể này dịch chuyển chưa đầy 10 mét trong suốt ngần ấy năm,” nhà động vật học Gergely Balázs đã viết trên nghiên cứu khoa học cho ĐH Eötvös Loránd.

Trong số các cá thể này, có một con còn lười hơn cả. Suốt 2569 ngày quan sát, tức 7 năm trời, nó vẫn đứng y nguyên tại chỗ.

Vòng đời của loài olm có thể kéo dài cả thế kỷ. Với cân nặng chỉ 20 gram và dài 30 cm, chúng chỉ “ở yên đó, chẳng làm gì cả.”

Có lẽ bí quyết trường thọ nằm ở đây, kể từ những ngày đầu tiên loài này chiếm lấy vùng hang động này – cách đây 20 triệu năm.

Olm ăn ốc sên và nhuyễn thể, nhưng cũng có thể sống nhiều năm trời mà không cần ăn gì cả, vì cơ chế trao đổi chất… cực thấp.

Hơn nữa, khu vực này hoàn toàn không có những loài săn mồi chực chờ tấn công chúng. Lũ olm cứ bình chân như… vậy.

Giữa đời sống năng động, căng thẳng ngày nay, có lẽ chúng ta cũng nên thử một lúc nào đó giống loài olm này.