Tuy nhiên, theo các nhà chuyên môn thì nên gọi là “buớu giáp” để chỉ đích danh bướu mọc ra từ nơi nào. Chung quanh tình trạng tuyến giáp to ra có bao nhiêu vấn đề, mà trong mảnh đất bé tẹo này tôi chỉ xin kể cho các bạn nghe về bướu giáp đơn thuần.
Giáp trạng là một tuyến bé hình móng ngựa nằm trước cổ. Nó tiết ra hormon quan trọng là thyroxin (gọi tắt là T4). Thyroxin tham gia vào họat động chuyển hóa, kiểm sóat sử dụng năng lượng, cung cấp các chất cần thiết cho họat động tế bào và ảnh hưởng đến sự trưởng thành của mọi tế bào. Thyroxin tác động trực tiếp trên họat động thần kinh trung ương nên khi suy giáp thì người thấy đờ đẫn, buồn ngủ, lười suy nghĩ, không muốn làm việc, còn cường giáp thì giảm cân, tim hồi hộp, mắt lồi, tay run, tính tình nóng nảy kèm theo mất ngủ. Bình thường tuyến giáp nặng chừng 30g, nếu nó từ 35 g trở lên thì gọi là "bướu".
Hình dáng của bướu cũng chẳng ai giống ai. Có người cả tuyến to ra được gọi là “bướu lan tỏa”, có người bướu co lại thành một cục gọi là “bướu giáp nhân”. Gọi là “bướu” nhưng nó thể lành , có thể “ác”. Có bạn không cảm thấy ảnh hưởng đến sức khỏe đó là bướu đơn thuần, tuy nhiên có người bướu lành lại to ra, thõng xuống thành một “trái” lớn, ảnh hưởng đến thẩm mỹ, ai trông thấy thì "dây thần kinh áy náy" cũng bị kích thích.
Tại sao có bướu ?
Các tế bào tuyến "bắt" iode để tổng hợp Thyroxin. Thủ trưởng của nó là tuyến yên nằm tít trên sàn não. Nơi đây tiết ra TSH (Thyroid Stimulating Hormon) để điều khiển cân bằng nội tiết. Vì thế nếu thiếu iode (do nguồn nước hoặc thực phẩm cung cấp không đủ) thì TSH chỉ thị theo kiểu "làm việc đi, cậu em" khiến tế bào tuyến vội vã "phát triển đàn con cháu", nhưng do chúng không "bắt" được iode để tạo ra hormon nên các tế bào này cứ nở to ra . Giống như gia đình đông con phải cơi nới thêm diện tích khiến "nhà giáp" to ra theo các hình hài chả giống ai mà ta cứ gọi chung là "bướu". Bên trong bướu đương nhiên là tế bào tuyến. Nhưng chất chứa trong tế bào lại có thể là keo, có thể là nước.
Tại một số vùng, do người dân sử dụng nước ngầm có chứa nhiều chất disulfure nấu ăn cũng có thể gây bệnh bướu cổ, bởi chất disulfure ức chế sự hữu cơ hóa trong quá trình tổng hợp hormon tuyến giáp gây ra tình trạng tăng thể tích tuyến giáp. Tình trạng suy dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu vitamin A gây hiện tượng rối loạn sinh tổng hợp hormon tuyến giáp, cũng là một trong những nguyên nhân gây ra bướu cổ. Nghe thế nhiều người tích cực ăn rong biển chứa nhiều iode, tuyến giáp cứ thế mà "bắt" iode để tổng hợp hormon lại sinh thừa dẫn đến cường giáp.
Nói để các anh sướng là bệnh thường xuất hiện ở phụ nữ và liên quan chặt chẽ với các giai đọan thay đổi sinh lý như dậy thì, tiền mãn kinh. Mối liên quan này theo dạng " trục nội tiết", khi tuyến giáp bị bệnh thì họat động của buồng trứng cũng "lủng củng". Phụ nữ bị bướu cổ thường kinh không đều và tỉ lệ vô sinh cao hơn. Bệnh này thường có tính gia đình tức là nếu mẹ bạn bị kẻ tên là "bướu" cư ngụ nơi cổ thì coi chừng bạn sẽ lãnh một kẻ như thế mà chẳng biết chúng "nhảy dù" vào khi nào.
Kết cục của bướu giáp đơn thuần
Nếu bạn chẳng thấy cơ thể có bíến đổi gì, vẫn sống vui, sống khỏe thì điều lấn cấn là vấn đề thẩm mỹ. Tuy nhiên vẫn cần đến gặp bác sĩ để có lời khuyên. Nhưng nếu bướu to lên đè ép kẻ nằm dưới như khí quản thì bạn thấy khó thở, có người thở khò khè. Nếu chèn ép thần kinh nơi đây sẽ gây nói khàn hoặc nói khó. Sâu hơn nữa nó ép cả thực quản làm thức ăn lẽ ra rơi vào bao tử lại bị đẩy ngược lại gây nôn.
Chữa trị như thế nào?
Ai cũng chẩn đoán được bướu, nhưng bác sĩ sẽ cụ thể hóa tình trạng của bệnh. Việc siêu âm Doppler và xét nghiệm khả năng bắt iode của tuyến là chẩn đoán chắc chắn. Nước ta đang trộn iode vào muối ăn để phòng trẻ đần độn do thiếu iode và chống bướu cổ. Bạn nào bị bướu đọng thành “cục” còn phải sinh thiết để loại trừ kẻ “ác” xâm nhập. Bạn nào trong bướu có nước sẽ phải chọc hút, bơm alcohol vào để chúng làm sẹo, không tiết nước nữa. Còn bướu mà gây chèn ép, đè nén các cơ quan bên dưới thì buộc phải phẫu thuật để giải phóng. Một câu rất thừa nhưng xin các bạn lưu ý : dù bướu chưa làm ảnh hưởng đến sức khỏe cũng nên đến với các nhà chuyên môn, đừng tự ra tiệm mua thuốc, nếu chúng ta không cẩn thận thì cân bằng nội tiết bị phá vỡ sẽ rất khó lòng tái lập lại.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận