Tại sao AI chưa thể thay thế con người trong thế giới anime?

Dù đang cố gắng chen chân vào thế giới anime, nhưng công nghệ AI đang vấp phải rất nhiều những phản ứng trái chiều từ người hâm mộ.

Trong cơn bão công nghệ càn quét mọi ngóc ngách của đời sống, trí tuệ nhân tạo (AI) đang được tung hô như một thế lực có khả năng tái định hình mọi ngành công nghiệp. Lĩnh vực anime/manga, vốn luôn cởi mở với sự đổi mới, cũng không nằm ngoài cuộc chơi.

Tuy nhiên giữa muôn vàn lời hứa hẹn về một cuộc cách mạng sản xuất, thực tế phũ phàng lại cho thấy AI, ít nhất là ở thời điểm hiện tại, vẫn chỉ là một công cụ và chưa mang lại giá trị cốt lõi cho nghệ thuật.

AI không thể tạo ra những kiệt tác anime như con người

AI thường được nói đến như một giải pháp tối ưu hóa quy trình, giảm tải công việc cho họa sĩ, hay thậm chí là khả năng tự động tạo ra toàn bộ tác phẩm. Nhưng nó lại không đáp ứng được một sự thật cơ bản: Nghệ thuật không chỉ là nội dung, nó là sự biểu đạt.

Một tác phẩm anime kinh điển chạm đến trái tim hàng triệu người không phải vì nó có hình ảnh đẹp một cách máy móc. Nó thành công vì mang trong mình "linh hồn" - thứ được chắt lọc từ trải nghiệm cá nhân của người nghệ sĩ.

AI, về bản chất, là một cỗ máy sao chép và tổng hợp. Không có trải nghiệm, không có cảm xúc, không có ký ức. Nó chỉ có thể phân tích hàng triệu tác phẩm có sẵn của con người và "trộn" chúng lại thành một sản phẩm mới trông có vẻ hợp lý. AI có thể tạo ra một nhân vật với đôi mắt long lanh, nhưng không thể thổi vào đó một ánh nhìn biết nói, biết đau khổ hay hy vọng.

Minh chứng rõ ràng nhất cho sự thất bại này chính là Twins Hinahima, một phim ngắn 24 phút được quảng bá rầm rộ là "anime AI thực thụ đầu tiên". Kết quả lại trở thành thảm họa khi bị cả giới phê bình lẫn khán giả đồng loạt la ó.

Hình ảnh và chuyển động của Twins Hinahima bị chê là "hơi ghê", còn cốt truyện thì bị đánh giá không khác gì một nồi lẩu thập cẩm vô vị, được chắp vá từ những mô típ nổi tiếng đã có trong làng anime.

So sánh với những kiệt tác do con người tạo nên như The Apothecary Diaries hay Frieren: Beyond Journey's End - những bộ anime đầy cảm xúc và sáng tạo - Twins Hinahima chỉ như một bản sao nhạt nhòa, thiếu sức sống.

Tình hình càng tồi tệ hơn với sự ra mắt của Sora 2 từ OpenAI vào cuối tháng 9 vừa qua. Công cụ này đã tạo ra hàng loạt video giống hệt phong cách anime, từ nhân vật Studio Ghibli đến các biểu tượng như Pikachu hay Mario từ Nintendo.

Những clip này lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội, nhưng chúng chỉ là sản phẩm copy-paste, thiếu sự tinh tế và cảm xúc thực thụ.

Chính phủ Nhật Bản đã phải can thiệp, yêu cầu OpenAI ngăn chặn vi phạm bản quyền theo Đạo luật thúc đẩy AI, nhấn mạnh rằng anime và manga là "báu vật văn hóa không thể thay thế".

Dù OpenAI đã thêm bộ lọc để chặn một số nội dung cụ thể, nhưng các video kiểu anime vẫn tràn lan, chứng tỏ AI chỉ có thể "vẽ vời" bề mặt chứ không tạo ra giá trị thực sự.

Ngược lại, những studio truyền thống như Studio Ghibli tiếp tục chinh phục khán giả bằng sức mạnh của con người. Các tác phẩm kinh điển của họ không chỉ đẹp mắt mà còn chạm đến trái tim người xem - điều mà AI chưa thể đạt được.

Fan anime sẽ "dập tắt" mọi ý tưởng AI trước khi nó trở thành hiện thực

Theo báo cáo "Animation and AI" của Luminate công bố tháng 9-2025: 29% khán giả Mỹ đã xem ít nhất ba phim anime tại rạp trong ba tháng qua, chứng tỏ sức hút của anime truyền thống vẫn mạnh mẽ.

Hiện tại, AI chưa thể tự tạo anime độc lập. Ngay cả với Twins Hinahima, đội ngũ sản xuất đã thừa nhận rằng, con người vẫn can thiệp rất nhiều vào kịch bản và diễn hoạt. Điều này chỉ càng chứng tỏ khả năng của AI đang bị thổi phồng quá mức. Nó chưa thể tự mình sáng tạo, mà chỉ đang dừng ở mức một công cụ hỗ trợ còn nhiều thiếu sót.

Gần đây, bộ anime Mechanical Marie trên Crunchyroll (mùa thu 2025) đã vướng tranh cãi khi bị cáo buộc sử dụng AI cho các hình ảnh tĩnh. Dù tác giả Aki Akimoto đã lên tiếng bảo vệ nghệ sĩ Mizuno Uta và chia sẻ portfolio chứng minh đây là sản phẩm do con người tạo ra, sự việc vẫn làm dấy lên nghi ngờ.

Điều này cho thấy cộng đồng fan anime rất nhạy cảm với AI, và bất kỳ dấu hiệu nào cũng có thể dẫn đến tẩy chay. Với "bong bóng AI" có dấu hiệu bị vỡ - như các chuyên gia dự đoán - ý tưởng anime do AI tạo ra sẽ nhanh chóng bị lãng quên trước khi có bất kỳ series hay phim dài nào ra đời.

Ngành công nghiệp anime đã tồn tại hơn 60 năm, xây dựng nên một di sản đồ sộ bằng mồ hôi, nước mắt và sức sáng tạo vô tận của con người.

Từ những nét vẽ tay mộc mạc của Osamu Tezuka đến sự kỳ vĩ trong thế giới của Hayao Miyazaki, hay những khung hình chiến đấu mãn nhãn của MAPPA, tất cả đều mang đậm "dấu ấn con người".

Đó là giá trị độc bản mà không một thuật toán nào có thể tái tạo.