Việc này chỉ kéo dài trong vài giây đồng hồ mỗi khi chúng ta cảm thấy lạnh, giật mình, sợ hãi hoặc xúc động bất ngờ. Ví như khi nghe một giai điệu khiến chúng ta rơi vào trạng thái nhập tâm, rung động mạnh khiến lông vùng cánh tay và cổ dựng lên. Nhưng hiện tượng này kết thục nhanh chóng như chưa có chuyện gì xảy ra. 

Các nhà khoa học đã có nhiều công trình nghiên cứu để giải mã hiện tượng này. Các nghiên cứu cho thấy, “nổi da gà” bắt nguồn từ tổ tiên của loài người và những động vật có lông. Ở động vật, lông dựng đứng tạo ra lớp cách nhiệt chống lại cái lạnh. Nổi da gà cũng xuất hiện trong tình huống chiến đấu hoặc bay lượn. Khi một con vật nhận thấy mình đang gặp nguy hiểm, lớp lông xù lên sẽ tạo ra hình ảnh to lớn hơn và có thể khiến kẻ thù sợ hãi.

Về cơ bản, hiện tượng nổi da gà xảy ra khi các cơ nhỏ nằm dưới gốc mỗi nang lông - được gọi là cơ pili arrector- co lại, khiến sợ lông dựng đứng lên, kéo theo mô da xung quanh phồng lên - Ảnh: Health

Con người không có đủ lông trên cơ thể, nên việc nổi da gà không có tác dụng cách nhiệt, và cũng không thể xua đuổi bất kỳ kẻ săn mồi nào. Chúng là một phản ứng không tự nguyện đối với sự gia tăng hormone do thay đổi nhiệt độ hoặc cảm xúc gây ra.

Trước đây, các nhà nghiên cứu từng cho rằng nổi da gà ở người “không có hại mà cũng chẳng có tí ích lợi nào”, nhưng nghiên cứu khoa học năm 2020 dựa trên chuột đã minh chứng điều ngược lại.  

Khi một ai đó nổi da gà, đó là khi ba loại tế bào hoạt động cùng nhau: cơ pili arrector, dây thần kinh giao cảm và nang lông. Khi một trong ba loại tế bào này “biến mất”, hiện tượng nổi da gà không thể xảy ra hoặc xảy ra chậm.

Theo cách này, nổi da gà có thể đóng hai vai trò: Chúng khiến lông dựng lên trong thời gian ngắn và kích hoạt tế bào gốc mọc nhiều tóc hơn trong thời gian lâu dài.

Nổi da gà là một cách nhanh chóng để giúp giảm bớt một phần nào đó cảm giác lạnh trong thời gian ngắn hạn. Nhưng khi mùa đông giá lạnh kéo dài, điều này trở thành một cơ chế tốt để các tế bào gốc biết rằng có lẽ đã đến lúc tái tạo lớp lông mới, nhằm giữ nhiệt cho cơ thể.

Phát hiện mới này cũng mở ra hướng mới để điều trị chứng hói đầu. Tìm cách kích hoạt lại các dây thần kinh giao cảm trong nang tóc, có thể là cách để thúc đẩy sự phát triển của tóc, bởi những người mắc chứng hói đầu thông thường không có tế bào cơ pili arrector.