Thuốc hạ sốt là một loại thuốc cần thiết và luôn có sẵn trong tủ thuốc ở nhiều gia đình đặc biệt trong tình hình dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp ở nhiều nơi trong nước ta. Và đây là một loại thuốc không kê đơn, nên chúng ta cũng mua được khá dễ ở các nhà thuốc. Theo khuyến cáo của các bác sĩ, thuốc hạ sốt nên được dùng đúng liều lượng và tránh lạm dụng để không bị ngộ độc và ảnh hưởng đến sức khỏe.   

Theo bệnh viện Bạch Mai, paracetamol (tên gọi khác là acetaminophen) là thuốc dùng hạ sốt phổ biến. Nhiều người sốt cao, kéo dài, đau nhiều, đau mạn tính… hay sử dụng nhiều thuốc paracetamol. Nhiều người dùng sai và lạm dụng thuốc, dẫn tới quá liều. Ngộ độc paracetamol thường diễn tiến âm thầm và khi được phát hiện thì đã muộn, làm tổn thương gan, thậm chí suy gan cấp, hôn mê và tử vong.  

Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho biết dùng quá nhiều paracetamol có thể gây hại cho gan. 

Theo Healthline, nguy cơ gây tổn thương gan càng cao nếu người sử dụng paracetamol đã có vấn đề về gan. Có một vài lý do khiến chúng ta vô tình sử dụng paracetamol quá liều: dùng liều tiếp theo quá sớm; sử dụng nhiều loại thuốc có chứa paracetamol cùng một lúc; uống quá nhiều cùng một lúc; và dùng một số loại thuốc có chứa paracetamol mà không hề hay biết. 

Ví dụ, chúng ta đang dùng thuốc theo toa hàng ngày có chứa paracetamol. Nhưng chúng ta lại uống thêm thuốc cảm không kê đơn khi bạn bị cảm. Nhiều loại thuốc cảm cũng có paracetamol. Dùng cả 2 loại thuốc này trong cùng 1 ngày có thể dẫn đến việc vô ý dùng nhiều hơn liều tối đa hàng ngày.  

Paracetamol giúp hạ sốt, nhưng cũng không lạm dụng để tránh gây tổn thương gan. (Ảnh: iStock)

Vì vậy, để tránh dùng quá liều, chúng ta nên luôn đọc và làm theo nhãn ghi của thuốc. Không bao giờ uống nhiều thuốc hơn khuyến cáo. Uống như vậy dễ dẫn đến quá liều và có thể dẫn đến tổn thương gan. Nếu chúng ta bị đau không thuyên giảm khi đã dùng liều tối đa thì đừng dùng thêm paracetamol mà thay vào đó hãy gọi bác sĩ để cần một loại thuốc hoặc phương pháp điều trị khác. Paracetamol chỉ dùng để giảm đau nhẹ đến trung bình.

Theo bệnh viện Bạch Mai, người có thể trạng gầy yếu, suy nhược, ăn kém, sốt cao hoặc nhiễm trùng nặng kéo dài, cơ thể có các tình trạng bệnh tiêu hao nhiều năng lượng (như sau mổ), người thường xuyên uống nhiều rượu bia, những người đang dùng các thuốc chữa bệnh khác có thể bị ngộ độc paracetamol. Các bác sĩ khuyến cáo những người này nên dùng paracetamol liều thấp nhất có thể.

Liều paracetamol tối đa mà 1 người Việt Nam dùng là không quá 3g/24 giờ với người trưởng thành và trẻ em 15mg/kg cân nặng cho mỗi lần và không quá 6 lần/24 giờ. Tuy nhiên, nếu sử dụng liều này cho người có nhiều yếu tố và hoàn cảnh nguy cơ nêu trên thì lại gây ngộ độc. Trên thực tế các bác sĩ thường cho người bệnh uống 2 - 3 viên loại hàm lượng 500mg cho mỗi 24 giờ, nhưng tốt nhất là dùng liều thấp nhất có thể.

Theo Medical News Today, ibuprofen cũng được dùng để hạ sốt. Tuy nhiên, nó không thích hợp cho những người trước đây đã có phản ứng dị ứng với aspirin hoặc các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) khác hoặc những người vừa hoặc sắp phẫu thuật tim. Nó cũng có thể không phù hợp cho những người có vấn đề về dạ dày lặp đi lặp lại, chẳng hạn như chứng ợ nóng hoặc đau bụng, bị loét dạ dày, có vấn đề về chảy máu, bị cao huyết áp, bị bệnh tim, bị bệnh thận, có vấn đề về gan... Phụ nữ có thai trên 20 tuần cũng không nên sử dụng ibuprofen vì có thể dẫn đến lượng nước ối thấp. Những người đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào nên hỏi bác sĩ để được tư vấn trước khi dùng ibuprofen.

Một số người có thể bị dị ứng với các thành phần của ibuprofen. Khi có các triệu chứng dị ứng bao gồm phát ban, thay đổi màu da, phồng rộp hoặc phát ban, sưng mặt, thở khò khè và khó thở thì nên ngừng sử dụng thuốc.