Google Maps từng hóa 'thám tử' giúp phá án thần sầu

Từ công cụ 'xuyên không' lưu giữ ký ức, Google Maps từng hé lộ manh mối phá án trong nhiều vụ nghiêm trọng, đồng thời cũng khơi lại tranh luận về quyền riêng tư trên không gian số.

Gần đây, trào lưu "quay ngược thời gian" bằng Google Maps, thông qua hai tính năng Google Street View và Google Earth, lan rộng trên mạng xã hội. Người dùng liên tục chia sẻ những khoảnh khắc xúc động như ngôi nhà cũ, góc phố thời thơ ấu, hay bóng dáng người thân quá cố vẫn còn hiện diện trên ảnh. Chúng cũng đồng thời từng góp phần giải quyết những vụ án phức tạp, khi những manh mối cũ vô tình ẩn hiện trong các bức hình được Google Maps lưu giữ.

Từ Google Maps đến bằng chứng bắt tội phạm nguy hiểm

Tháng 11-2023, một người đàn ông gốc Cuba mất tích sau chuyến thăm bạn gái ở miền Bắc Tây Ban Nha. Gia đình nghi ngờ khi nhận được những tin nhắn lạ từ điện thoại nạn nhân, báo rằng anh đã rời đi với một phụ nữ.

Cảnh sát sau đó phát hiện hình ảnh trên Google Street View chụp cảnh một người đàn ông đang chất một túi trắng cỡ lớn, nghi là chứa thi thể, vào cốp xe. Dựa vào đó, họ lần ra hai nghi phạm chính và tiến hành bắt giữ. Thi thể nạn nhân sau đó được tìm thấy trong một nghĩa trang địa phương.

Trong một vụ khác, Gioacchino Gammino - trùm mafia người Ý - trốn khỏi nhà tù năm 2002 và sống ẩn danh gần 20 năm ở Tây Ban Nha. Cuối năm 2021, các điều tra viên nhìn thấy ảnh một người đàn ông trông giống Gammino trước một cửa hàng rau củ trên Google Street View. Nhờ phần mềm nhận dạng khuôn mặt và các đối chiếu khác, họ xác nhận danh tính ông ta, thời điểm đó đang sống với danh tính giả là một đầu bếp.

Tháng 12-2021, trùm mafia này bị tóm ngay trên đường phố Galapagar, kết thúc hành trình chạy trốn kéo dài gần hai thập kỷ, với phần kết được viết bằng một cú chụp vô tình từ Street View.

Dù hình ảnh từ Google Maps không phải là bằng chứng pháp lý trực tiếp, nhưng rõ ràng đã hỗ trợ điều tra trong những tình huống then chốt, khi giúp xác định nghi phạm, truy vết hành tung và xác minh địa điểm.

Google Maps, Street View hay Earth không sinh ra để làm cảnh sát, nhưng không ít lần lại trở thành "nhân chứng bất đắc dĩ" trong các vụ án hóc búa. Điều này cũng đặt ra một câu hỏi lớn: khi công nghệ ngày càng "thấu thị" đời sống con người, đâu là ranh giới giữa tiện ích công cộng và quyền riêng tư cá nhân?

Google Street View, ra mắt năm 2007, cho phép người dùng "đi dạo" ảo qua các con đường bằng hình ảnh toàn cảnh 360 độ do xe chuyên dụng ghi lại. Trong khi đó, Google Earth - có dữ liệu ảnh vệ tinh từ những năm 1980, cho phép tua lại lịch sử thay đổi của nhiều địa điểm. Cả hai công cụ này vốn được phát triển để hỗ trợ điều hướng, quy hoạch và du lịch, nhưng lại vô tình trở thành kho tư liệu sống động lưu giữ ký ức cá nhân.

Sự lan tỏa hiện nay bắt nguồn từ trào lưu "quay ngược thời gian", khi người dùng sử dụng thanh thời gian để tua lại hình ảnh khu phố xưa, ngôi nhà cũ, thậm chí dừng lại rất lâu chỉ để ngắm bóng dáng thân quen của một người đã khuất, đang tưới cây, phơi đồ, hay dắt xe trước cửa...