Chúng ta nhiệt trị hằng ngày, nhưng lúc nào nóng lúc nào lạnh, không phải ai cũng rành, lắm khi vì thế  mà hại thân.

Lạnh thì co, nóng thì giãn ...

Chườm nóng hay lạnh, đích chính là mạng mạch máu dưới da. Lạnh làm co còn nóng làm giãn mạch.

Từ đó, chườm lạnh nhận lệnh khi cần làm giảm tuần hoàn, giảm tiêu thụ oxy, giảm tính thấm thành mạch, giảm phản ứng viêm, giảm phù nề... Chườm nóng, ngược đường lại giúp tăng tuần hoàn, giảm co thắt, điều hòa thần kinh và giảm đau...

Để mai tính! 

Nói riêng, giảm đau nhờ chườm nóng. Giãn mạch giúp tăng tuần hoàn, qua đó hấp thu nhanh các chất trung gian hóa học gây đau. Chườm nóng còn giúp tăng chuyển hóa và mang dinh dưỡng tới, giúp rập chỗ đau mau khỏi. Bởi thế, chườm nóng mát tay hơn cả với những cơn đau mạn tính. 

Kẻ ăn xổi, người ăn chắc

Tóm lượt, chườm lạnh nghiêng về “ăn xổi”, chuyên trị các ca viêm mới, đau cấp (bong gân, đau phần mềm, co cơ, đau lưng tư thế, chấn thương thể thao...) và hạ nhiệt. Trong vòng 48 giờ sau chấn thương hay viêm cấp, là quãng thời gian nên công nên cán của chườm lạnh, sau đó đến lượt chườm nóng.

Chườm nóng, ngược lại, hảo thủ cho các cơn đau mạn tính hoặc quá hạn 48 giờ. Chườm nóng “3 đời nhà tôi” ăn hơn cả ở nhóm đau cổ vai gáy, thần kinh tọa, đau thắt lưng, khớp, đau cơ, hội chứng viêm gân, hội chứng khuỷ ... Chườm nóng còn giúp giãn cơ, xoa bóp, tăng dinh dưỡng chống loét, liền sẹo...

Chống chỉ định chườm nóng

Coi vậy, chườm nóng cũng có một số chống chỉ định nghiêm như ổ viêm cấp, viêm có mủ, giãn tĩnh mạch, chấn thương chảy máu, sung huyết, người có vấn đề da do tiểu đường, khối u ác... Một khối u “hườm hườm” mà è ra nhiệt trị liệu có khi kích chúng nổi khùng đẩy nhanh tiến độ.

Co trước giãn sau

Có thể nói, hầu hết ca bệnh thì công thức “lạnh trước - nóng sau” là kinh điển. Ngược lại, giãn trước - co sau, thường dẫn đến hậu quả, có khi nghiêm trọng (tăng nặng thương tổn, tầy huầy ổ viêm, chấn thương khó hồi phục....). Danh sách con bệnh “lạnh trước - nóng sau” gồm chấn thương thể thao, đau đầu (tuy vậy chườm nóng giúp giãn cơ cổ, cũng bớt đau đầu kha khá), đau khớp gout (ngược lại viêm khớp mạn), căng cơ, bong gân, viêm gân cấp...

Tùy nghi

Nhiều cách chườm, cây nhà lá vườn cũng tốt, nhưng kiểu gì thì khuyến cáo liều an toàn là 20 phút chườm - nghỉ 20 phút. Khăn lạnh (nhúng nước lạnh, vắt sơ, để lại ít nước), khăn nóng (tương tự với nước ấm), đá (trực tiếp, bao gói), túi chườm, gel, đai nóng (bán sẵn)....