"Tôi để ý cậu ấy đã lâu, mái tóc dày, sợi tóc mỏng và xoăn tự nhiên. Có lẽ chạm vào sẽ thấy rất mềm mại"... Đó là một đoạn trong sách Quan hệ bạn bè mà M.T., học sinh lớp 7 một trường tại Thủ Đức, TP.HCM, đang đọc.

Học sinh lập hội thích đam mỹ

Theo lời chị Thúy, mẹ M.T., những giờ nghỉ, những ngày cuối tuần, ngay cả những giờ cần phải học bài, bé M.T., con gái chị cứ có cơ hội lại vùi đầu vào các tập truyện tranh nam - nam yêu nhau như thế. 

Thời gian trước đây chị Thúy không để ý, nhưng sau này khi tủ sách ở nhà ngày càng dày những cuốn sách có hình hai chàng trai ở ngoài và thái độ của con chị ngày càng khác khiến chị lo lắng và chú ý đến loại sách này.

"Con tôi rất thích đọc các loại sách nam - nam yêu nhau, theo đuổi nhau bằng truyện tranh như vậy. Có hôm con vừa đọc vừa rúc rích cười, có hôm lại vừa đọc vừa khóc. Sau đó tôi lén tìm hiểu thì hóa ra toàn những chuyện tình tán tỉnh đồng giới. Tôi lo con tôi lệch lạc về giới tính mà không biết làm sao để cấm" - chị Thúy lo lắng nói.

Không chỉ là những bộ truyện tranh đam mỹ, nhiều học sinh hiện nay đang học lớp 8, 9, 10 cũng mê đắm với các loại truyện ngôn tình đam mỹ. L.T. (quận 1, TP.HCM), hiện là học sinh lớp 9, thích đắm mình trong hàng loạt thể loại truyện đam mỹ.

"Con có nhiều bộ sách yêu đồng giới lắm, nhiều tiểu thuyết nam yêu nam đắm đuối... Ban đầu tôi tưởng con mê đọc truyện chữ tôi cũng mừng, nhưng đến khi giở mấy trang ra tôi tá hỏa, thật sự không thể tin nổi con tôi lại đọc những cuốn sách như vậy" - chị Hòa, mẹ của L.T., chia sẻ.

Bảo Trân, một học sinh lớp 9, cũng tại TP.HCM, cho biết rất nhiều bạn trong lớp của em còn cùng nhau lập hội thích các loại truyện đam mỹ này. "Thực sự có những truyện đọc buồn thê thảm, khóc cả đêm, sáng mai không thể nào đi học được" - Trân kể và cho biết có những lúc mẹ em phát hiện thì bị la tơi bời.

"Mẹ em còn lo lắng em yêu đồng tính nữa, vì có những bạn trong lớp em cũng thích bạn cùng giới. Vì thế, mẹ em cấm em đọc những truyện như vậy nhưng em không dứt ra được" - Bảo Trân nói.

Cha mẹ cần làm gì?

Nhiều học sinh hiện nay thích đọc sách yêu đồng giới có phải là điều đáng báo động? Cha mẹ nên cấm đoán hay làm gì?

Theo TS Đào Lê Na, khoa văn học Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM), học sinh nên đọc đa dạng đề tài. "Đối với những đề tài về người đồng tính, học sinh phải có sự chuẩn bị tâm lý. Lứa tuổi 16 tuổi trở lên thì có thể tiếp cận những tác phẩm đó nhưng cần có sự đồng hành của giáo viên. 

Khi phát hiện con đọc những tác phẩm như vậy, phụ huynh cần nói chuyện với con. Vì phụ huynh phải hiểu là các bậc làm cha làm mẹ cũng đã trải qua độ tuổi này với việc bắt đầu khám phá bản thân, tò mò này kia. Với Việt Nam mình, cha mẹ ngại nói chuyện với con cái. Nhưng xã hội đã cởi mở hơn rất nhiều nên quan trọng vẫn là chia sẻ với con về vấn đề đó" - cô Lê Na nói.

Theo cô Na, không phải cứ đọc sách đam mỹ thì trở thành người đồng tính. Quan trọng là cha mẹ cần chia sẻ và trò chuyện với con chứ không phải cấm đoán.

Đánh giá về việc học sinh mê đắm đọc truyện đam mỹ, ông Nguyễn Phước Bảo Khôi - giảng viên khoa ngữ văn Trường đại học Sư phạm TP.HCM - nói: "Bản thân tôi không nhìn thấy cái lợi của việc này mà chỉ nhìn thấy cái hại. Không thể bao biện rằng giới trẻ chịu đọc đã là mừng. Vấn đề cần quan tâm vẫn là xu hướng đọc, nội dung đọc, chất lượng đọc hơn là số lượng đọc".

Theo ông Khôi, việc đọc trong nhà trường và đọc theo nhu cầu có nhiều điểm khác biệt. Dẫu vậy, tìm đến những tác phẩm huyễn hoặc người đọc bằng thế giới của những ảo vọng, của những rung động đồng giới nhiều dị biệt là điều cần xem lại.

Vì thế, theo ông Khôi, có ba giải pháp cho việc này. Về phía đơn vị cấp phép xuất bản, cần phải dán nhãn phân biệt theo độ tuổi phù hợp. Đặc biệt, các nhà xuất bản cần cân nhắc việc tạo ra lợi nhuận và nhiệm vụ lan tỏa giá trị văn hóa tốt đẹp của mình. Lệch về bất kỳ bên nào cũng là thiếu hài hòa, tuy nhiên việc chạy theo lợi nhuận, xu hướng đọc vẫn mang đến hậu quả khôn lường.

Đối với giáo viên (đặc biệt là giáo viên môn ngữ văn), có thể tư vấn cho học sinh danh mục những tác phẩm phù hợp đáp ứng được cùng lúc nhiều mục tiêu: phục vụ cho kiểm tra đánh giá theo định hướng năng lực, mở rộng vốn đọc, góp phần định hình văn hóa đọc cho các em.

Đối với phụ huynh, đã đến lúc phụ huynh nên cởi mở trong suy nghĩ để tiến đến việc cởi mở trong chia sẻ với con về giới tính. Phụ huynh phải chấp nhận sự thật là việc kiểm soát gắt gao con cái không bằng tạo cho con sự tin cậy để trao đổi, chia sẻ. 

Nhu cầu được biết, được thấu hiểu, những băn khoăn về giới tính nếu được trao đổi thẳng thắn, nghiêm túc chắc chắn sẽ được trẻ hiểu theo hướng nghiêm túc, tránh bớt những tò mò không đáng để phải tìm hiểu qua nhiều kênh khác, trong đó có những xuất bản phẩm độc hại.

Sách nhạy cảm với học sinh: Cấm hay không cấm, đọc hay không đọc?

Tôi đã đọc toàn bộ cuốn Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian của tác giả Ocean Vương ngay khi nó được xuất bản ở Việt Nam năm 2021 và có đọc cả bản gốc bằng tiếng Anh.