25/09/2003 10:00 GMT+7

VN phải giành lấy thời cơ khi đồng tiền châu Á tăng

H.A.F. thực hiện
H.A.F. thực hiện

TT - GS Phạm Đỗ Chí (từ Vientiane, Lào) đã nhấn mạnh như vậy khi trả lời PV của báo Tuổi Trẻ trước tình hình thị trường tiền tệ thế giới đang biến động. Trong bối cảnh đó, các đồng tiền mạnh ở châu Á ra sao và VN sẽ chịu ảnh hưởng thế nào?

83d6Tc6i.jpgPhóng to

Ông Phạm Đỗ Chí

TT - GS Phạm Đỗ Chí (từ Vientiane, Lào) đã nhấn mạnh như vậy khi trả lời PV của báo Tuổi Trẻ trước tình hình thị trường tiền tệ thế giới đang biến động. Trong bối cảnh đó, các đồng tiền mạnh ở châu Á ra sao và VN sẽ chịu ảnh hưởng thế nào?

* Tại sao đồng yen chuyển động mạnh hôm thứ hai 22-9 và thị trường Tokyo đi xuống 4,2%?

- Vấn đề cần bàn là tiền tệ châu Á đang đảo ngược con dốc của khủng hoảng 1997-1998... Từ vài tháng nay, với phục hồi kinh tế được thể hiện qua sức mạnh của các chỉ số thị trường chứng khoán, phần lớn các đồng tiền châu Á đã lên mức cao nhất từ ba năm nay.

Group of seven (G-7) vừa họp cuối tuần qua sửa soạn cho kỳ họp thường niên của IMF-WB vào tuần này, đã ra thông cáo sẽ áp dụng hệ thống tỉ giá uyển chuyển cho phép thay đổi tỉ giá dễ dàng hơn. Nhất là Nhật Bản với sự bổ nhiệm một bộ trưởng tài chính mới - ông Sadakazu Tanigaki - có khuynh hướng sẽ ít can thiệp vào thị trường ngoại tệ hơn, tức là cho phép tiền yen được lên giá dễ dàng hơn so với tiền đôla.

GS Phạm Đỗ Chí tốt nghiệp tiến sĩ kinh tế tại Trường University of Pennsylvania, hiện là cố vấn kinh tế của Chính phủ Lào và tại Ngân hàng Nhà nước Lào.

Trước đây ông là đại diện thường trú và chuyên viên kinh tế cấp cao của Quĩ Tiền tệ quốc tế (IMF) ở Lào, và giáo sư kinh tế và tài chính tại American University, Washington, D.C.

Ông là chủ biên của ba cuốn sách kinh tế VN: Đánh thức con rồng ngủ quên (2001 và tái bản 2002), Thử thách của hội nhập (2002), Hành trình một kinh tế gia Việt (2003) và của cuốn Làm gì cho nông thôn VN sắp phát hành vào tháng tới.

Trước đây Ngân hàng Quốc gia Nhật đã từng bỏ ra 81 tỉ USD trong bảy tháng đầu năm 2003 để giữ cho tiền đôla không xuống giá quá nhiều hầu tránh thiệt hại cho xuất khẩu của Nhật.

Thị trường chứng khoán Tokyo xuống giá, nhất là cổ phiếu của các hãng chuyên về xuất khẩu, vì e ngại đồng yen lên mạnh sẽ làm hại xuất khẩu của Nhật và chặn đà phục hồi mới nhen nhúm của Nhật Bản từ hai quí qua (GDP tăng 3,9% trong quí 2, lần đầu tiên tăng mạnh như vậy từ nhiều năm nay).

*Ông đã từng tiên đoán về các thay đổi tiền tệ lớn ở châu Á sắp xảy ra, nhất là với áp lực của Hoa Kỳ và khối châu Âu với tiền Trung Quốc (TQ). Đây có phải là các dấu hiệu bắt đầu?

- Vâng đúng thế. Thật ra các tiền baht, won, new Taiwan (NT) dollar của Thái, Hàn Quốc và Đài Loan đã đạt mức cao nhất từ gần ba năm qua so với tiền Mỹ. Nay với triển vọng các ngân hàng trung ương ở châu Á sẽ bớt can thiệp để chặn sự xuống giá của đôla Mỹ, giới đầu tư cũng như đầu cơ ngoại tệ sẽ đẩy mạnh các đồng tiền này mà bớt đi các e ngại bị các ngân hàng trung ương can thiệp phản pháo bất ngờ, nhất là trước thềm hội nghị IMF tuần này.

* Vấn đề TQ và đồng nhân dân tệ ra sao?

- Đây là vấn đề cần bàn quyết định chiều hướng toàn thể tiền tệ châu Á. Với sức phát triển trên 8% của GDP năm nay và xuất khẩu vẫn tăng vụt, TQ tiếp tục tăng dự trữ, riêng TQ thêm được 60 tỉ USD vào quĩ ngoại tệ của họ trong sáu tháng đầu năm 2003.

Giới doanh thương Hoa Kỳ đang tạo áp lực mạnh với Tổng thống Bush để đòi hỏi TQ điều chỉnh tỉ giá, bắt đầu bằng việc áp dụng một hệ thống tỉ giá uyển chuyển hơn như trong thông cáo của G-7 cuối tuần rồi.

TQ đang cố chống lại áp lực quốc tế này, nhưng trong lâu dài khó từ chối việc lên giá tiền nhân dân tệ xuống 6,5-7 yuan/USD so với mức 8,3 yuan/USD bây giờ. Lúc đó thật sự các tiền mạnh khác của châu Á như NT dollar (Đài Loan), won (Hàn Quốc), dollar Singapore và tiền baht (Thái Lan) mới sẽ vọt lên theo so với dollar.

Các nước châu Á cũng có lý do đòi TQ lên giá tiền yuan để giữ sức cạnh tranh của họ, và sẵn sàng để tiền của họ lên giá hơn so với đồng dollar.

* Ông từng bàn vềviệc lập quĩ tiền tệ châu Á, đây có phải lúc?

- Đây là thời điểm thuận lợi nhất cho sự ra đời tổ chức này. Các nước châu Á đang dư dả ngoại tệ để đóng góp gây vốn thành lập quĩ dự trữ này và đang có tư thế mạnh với các nước Âu Mỹ và với IMF. Định chế quốc tế mới này sẽ giúp châu Á bớt bị ảnh hưởng của phương Tây lúc có khó khăn về kinh tế tài chính hơn là nhờ đến IMF như trong quá khứ.

* Các thay đổi tiền tệ trên sẽ có ảnh hưởng gì đến VN?

- Vì sự lên giá của các đồng tiền mạnh châu Á, nhất là tiền nhân dân tệ của TQ, Ngân hàng Nhà nước cũng như các ngân hàng thương mại quốc doanh và tư nhân trong nước có thể phải nghĩ đến việc duyệt lại cơ cấu thành phần khối dự trữ ngoại tệ cũng như cơ cấu các món nợ bằng ngoại tệ.

Ngoài ra VN có thể hưởng lợi nhiều về vấn đề xuất khẩu. Qua việc các tiền châu Á lên giá và VN vẫn giữ tiền đồng trượt giá từ từ như trong vài năm nay sẽ giúp tiền VN xuống giá thêm, nhất là so với tiền USD, để tăng giá xuất khẩu và nâng cao giá nội địa cho các mặt hàng nông sản hầu vực dậy khu vực nông thôn trước buổi hội nhập thị trường thế giới.

* WTO vừa đổ vỡ, lý do ra sao, có ảnh hưởng gì đến kỳ họp thượng đỉnh APEC sắp tới ở Bangkok?

- Sự đổ vỡ của hội nghị WTO ở Cancun tuần trước do bất đồng ý kiến trong thương thảo về thương mại nông nghiệp cho thấy tầm quan trọng của vấn đề trợ cấp nông nghiệp (trợ nông) được áp dụng mạnh mẽ ở các nước phát triển công nghệ và được hỗ trợ bởi thuế quan cao là rào cản xuất khẩu nông sản của các nước đang phát triển.

Đàm phán về vấn đề này sẽ tiếp tục để đòi nhượng bộ từ Mỹ trong kỳ họp APEC sắp tới, nhất là phía Thái Lan có thể chủ động đòi hỏi nhượng bộ về việc Mỹ kiện vụ tôm đông lạnh nhập khẩu từ 16 nước châu Á.

* VN có cần lên tiếng gì về vấn đề này?

- Cần lắm chứ, vụ tôm đông lạnh sẽ đi theo vụ cá tra, cá ba sa, cần tiếp tay đồng minh với Thái Lan để đòi chính Tổng thống Bush can thiệp.

Kinh nghiệm thực tế về biện pháp Mỹ ngăn chặn cá tra và tôm nhập khẩu cho thấy VN cần gấp rút gia nhập WTO, liên minh với các nước bạn, tăng cường khả năng thương thuyết cùng áp lực, vận động hành lang để có thêm phương tiện bảo vệ nông dân trong nền kinh tế toàn cầu.

Quan trọng nhất là đòi các nước phát triển giảm bớt trợ nông và mở rộng thị trường cho các nông sản nước ngoài vẫn đang được tranh luận gay go trong khuôn khổ WTO.

* Còn cần sửa soạn gì nữa về phía VN?

- Sẽ có rất nhiều phái đoàn thương mại đầu tư đi cùng trong 21 phái đoàn tham dự. VN hẳn sẽ phải giành lấy thời cơ này để kêu gọi FDI trở lại bằng vài biện pháp hấp dẫn cần tuyên bố trong dịp này: ổn định, luật đầu tư mới, các biện pháp thuận lợi thêm vào dịp này, tiềm năng du lịch, cải thiện môi trường đầu tư...

* Còn vấn đề gì sẽ nổi bật bên lề hội nghị APEC?

- Nhân kỳ họp này, các nước châu Á sẽ thấy rõ nhu cầu và thúc đẩy việc thành lập một hiệp hội kinh tế tương lai: ASEAN + Hàn Quốc + TQ + Nhật Bản. Vai trò ASEAN sẽ mờ nhạt dần và VN có thể đóng vai trung gian mời sự tham dự của Nhật Bản, Hàn Quốc và TQ vì VN là nước đông dân thứ hai sau Indonesia trong nhóm 10 nước ASEAN.

Tất nhiên trong vai trò này VN có thể nghĩ đến việc đòi hỏi một số quyền lợi như việc ba quốc gia này cần bỏ bớt các hàng rào thuế quan và phi thuế quan cho hàng xuất khẩu VN.

H.A.F. thực hiện
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên